De biodiversiteit in de kruidenberm en Eemerwaard

Het is inmiddels al meer dan 24 jaar geleden dat 40 direct betrokken bewoners van de buitenrand van het Eemdal samen met de gemeente in overleg traden over de herinrichting van hun omgeving, met name de Gondel en de Bark.

De bewoners kregen de kans om te kiezen tussen parkeerplaatsen, kort gemaaid gras of een andere optie. De keuze van de bewoners van de Gondel en de Bark viel op meer biodiversiteit.

Stand van zaken na 24 jaar:

  • Succesvolle plekken: Op locaties waar de buurt actief heeft meegedaan aan het behoud en beheer van de kruidenrijke bermen, is de biodiversiteit aanzienlijk verbeterd. Dit geeft aan dat betrokkenheid van de gemeenschap cruciaal is voor het succes van dergelijke initiatieven.
  • Minder succesvolle plekken: Sommige gebieden zijn verwaterd of overwoekerd door gras of riet. Dit zou te wijten kunnen zijn aan fouten in het maaibeleid, wat erop duidt dat er onbedoeld schade is aangericht aan de biodiversiteit in deze gebieden.

Suggesties voor verbetering:

  1. Verbeteren van maaibeleid: Fouten in het maaibeleid hebben op sommige plekken geleid tot verlies aan biodiversiteit. Een zorgvuldiger beheer kan voorkomen dat monoculturen zoals gras of riet de overhand krijgen. Een effectief maaibeleid kan als volgt worden ingericht:
    • Kruidenrijke berm: Maai één keer per jaar, idealiter in de late herfst (eind september/oktober). Laat het maaisel twee weken liggen voordat je het afvoert. Dit bevordert de groei van kruiden en remt de woekering van ongewenste soorten.
    • Riet: In gebieden waar je liever geen riet hebt, is het aan te raden om jonge rietplanten in februari te toppen. Dit put de planten uit en voorkomt verdere verspreiding.
  2. Verbinding van biodiversiteitsrijke gebieden: De “lapjesdeken” van biodiversiteitsrijke gebieden moet weer aan elkaar worden geregen. Dit kan door de fragmentatie van natuurgebieden aan te pakken, zodat de migratie en verspreiding van inheemse soorten wordt bevorderd.
  3. Aanvullend verrijken met inheemse planten: Het herintroduceren van gebiedseigen planten kan de biodiversiteit verder versterken. Dit helpt om de balans tussen verschillende plantensoorten te herstellen en bevordert het leefgebied van insecten, vogels en andere diersoorten die afhankelijk zijn van deze planten.

Al met al lijkt het project op sommige plekken te hebben gewerkt, maar er zijn verbeteringen nodig in beheer en beleid om de positieve effecten op lange termijn te behouden en verder uit te breiden.

Icarus blauwtje op haar waarde plant rol klaver ( ter plekke )

De biodiversiteit:
In en rondom het gebied zijn tal van bijzondere planten en dieren waargenomen. Zo hebben we de ringslang en de rietorchis gespot, evenals vele klaversoorten, bijzondere grassoorten en een enorme diversiteit aan insecten, vlinders en libellen. In het water zijn tientallen vissoorten aangetroffen, waaronder de met uitsterven bedreigde paling.

Op dit moment zijn er 1500 goedgekeurde waarnemingen geregistreerd in de Eemerwaard (waar deze berm ook onderdeel van uitmaakt), met meer dan 200 verschillende soorten planten en dieren.
Zie hier het actueel overzicht van de hele Eemerwaard inclusief onze mooie zoom waar onze bio diverse kruiden berm bij hoort. https://waarneming.nl/locations/users/118258/

Soorten:

De brandnetel: van onschatbare waarde voor vlinders. Hoe kweek je ze en hoe kom je ervan af?

Veel vlindersoorten die in en rond kruidenbermen voorkomen, zijn volledig afhankelijk van de brandnetel. Zonder brandnetels zouden soorten zoals de gehakkelde aurelia, dagpauwoog, atalanta en kleine vos niet te vinden zijn. Brandnetels gedijen op voedselrijke plekken, zoals bij snoeiafval.

Wil je op een bepaalde plek liever geen brandnetels? Zorg dan dat je overtollig snoeiafval afvoert naar de bio container. Maar als je juist een vlinderkolonie wilt aantrekken, laat dan wat brandnetels groeien. Dit is niet alleen goed voor de vlinders, maar ook voor eigen gebruik! Brandnetels kunnen bijvoorbeeld gebruikt worden in salades of thee. Ze zitten boordevol pro-vitamine A, K, C en tal van nuttige mineralen.

De kaardenbol: Is een mooie decoratieve bloeier die ook de hele winter een mooi beeld geeft met haar zaadbollen op een lange steel van soms wel 2 meter.
Foto: volgt

Gewone bereklauw:
Wist je dat de bereklauw een waarde plant is van de prachtige koninginnenpage.
Vaak wordt hij onterecht aan gezien voor een kleine reuze berenklauw die makkelijk 2 meter hoog kan worden.
Foto: volgt

De soorten van de Eemerwaard:

Tijdens het schrijven ( 16-9-2024) bloeide deze mooie bloemen:

Natuurlijke water opslag op de Eemerwaard een van de laatste plekken in de wereld waar de kieviet en grutto succesvolle nesten hadden (zomer 2024):