Aan tafel zaten de dochters van Jaaps zus Jettha, Ineke en Gerry, en zijn eigen dochter Caroline , buurman Anton en Riet Meijer, een jaargenoot van Jaap, en de buurmeisjes van de vroegere oude Eierweg : Hermie Aalbers en Geke Goldsteen. Iedereen had iets bij zich: een verhaal, een oude foto, een flard van vroeger. En zo ontvouwde zich stukje bij beetje het beeld van Anderlo, zoals het ooit was — door de ogen van Jaap Warnar, geboren op die boerderij (Herfterlaan 60)

“Ik keek uit op de kippetjes”

Jaap werd geboren op Anderlo, samen met zijn zus Jettha en twee broers Frederik Willem (Wim) en Dirk. Zijn slaapkamertje lag aan de noordoosthoek van het huis, direct naast de pronkkamer. Het was een bedstee, klein en knus, met een raam waardoor hij uitkeek op de kippetjes die daar rondscharrelden. Daarachter lag de groentetuin: ruim, geordend, en volgens Jaap groot genoeg om “het hele jaar rond van te eten.”

Als hij zijn hoofd een beetje draaide, kon hij ook de boerderij van buurman Hein Logtenberg zien. “Die had een enorme kersenboom,” vertelde Jaap. “En als het oogsttijd was, zat Hein onder de boom met zijn windbuks, om de spreeuwen weg te jagen.

De pronkkamer naast zijn bedstee werd nauwelijks gebruikt. “Dat was een kamer van 4 bij 4 meter,” zei Jaap, “maar die was eigenlijk alleen voor bijzondere gelegenheden.” Hij herinnerde zich vooral de tegeltjes in de vloer, die los in het leem lagen. “Je kon ze met je voet een beetje laten wiebelen.”

Het erf van Anderlo

Aan de andere kant van het huis, bij de leefkeuken, was het varkenslandje. “Daar kwamen alle groenteresten terecht,” zei Jaap. “De varkentjes hadden het daar goed.” Vanuit de keuken keek je uit over dat stuk grond — de plek waar iedereen samenkwam als het koud was. “De keuken was het kloppend hart van het huis. Daar werd gegeten, gebeden, geroddeld en gezwegen.”

Verder naar achteren, op het hoge land, verbouwden ze rogge. Daar werd alle mest uitgereden — verzameld van het erf en de stallen, en met de hand of paard en wagen verspreid over de akkers. In het lagere land, het drassige stuk waar nu landgoed Voeten ligt, lag de zomerweide. Daar werd het hooi gewonnen.

Aan de overkant van de straat, waar later de familie Fijn een huis bouwde, liepen de koeien. Daar speelde zich ook een bijzonder voorval af: de geboorte van een drieling kalfjes. “Ze waren alle drie gezond en stonden stevig op de poten,” zei Jaap. Dat was zo zeldzaam dat de stadsfotograaf langs kwam om de kalfjes én de familie op de foto te zetten. Die foto’s gingen tijdens het gesprek van hand tot hand.

Het kerkenpad en de plank over de Eemertochtsloot

Een van de dierbaarste herinneringen van Jaap ging over het kerkenpad. Toen de Rooms-Katholieke Kerk werd gebouwd, net aan de andere kant van hun land, moesten de katholieke inwoners van Herfte een flink eind omlopen via de Eierweg — zeker twee kilometer extra.

“Dat was nergens voor nodig,” vond Jaaps vader, Jacob Warnar. Dus gaf hij toestemming om een plank over de Eemertochtsloot te leggen, zodat er een kerke pad over het erf van de protestantse familie naar de katholieke kerk liep. “Mijn zus Jettha speelde vaak op die plank,” vertelde Jaap. “En later werden de paarden en koetsen van de kerkbezoekers zelfs bij ons op het erf gestald.”

Er was in Herfte weinig gedoe tussen geloven, zo bleek uit de verhalen. “Trouwen tussen een katholiek en een protestant, daar werd soms wel wat van gezegd,” glimlachte Jaap, “maar ik ben zelf gelukkig getrouwd met een katholieke vrouw.”

Een boerderij om van te houden

Het gesprek liep ten einde. Buiten klaarde het op, een warme zon brak door. Jaap keek nog eens naar buiten. Hij was er onlangs weer even doorheen gelopen — met zijn rollator, langzaam maar zeker, kamer voor kamer. “Het is allemaal anders,” zei hij, “maar het blijft thuis. Het was een goede plek.”

En dat vonden wij ook. Terwijl we terug wandelde naar landGOEDvoeten, groeide het besef dat herinneringen het mooist bewaard blijven als je ze deelt.

Meer over Anderlo op de kruising Herfterlaan 60 / Erfgenamenweg:
Het leven rond Anderlo

Als we terug zoeken in de tijd vinden we maar een paar verbasteringen van de naam Herfte: Herften / Herffte op de Hottinger kaart van 1787, en in teksten soms Ärfte, wat waarschijnlijk uit de mond van een Zwollenaar opgetekend is, aangezien die de H inslikken. Eerder, in 1310, werd het gebied genoemd als Heruten in de “Cultuurhistorische Atlas van de Vecht” – de oudst bekende schrijfwijze ( verder onderzoeken) . In 1531 verschijnt Herffte in het Zwolse markeboek, waarin gesproken wordt over “de gemeene erfgenamen van Herffte” – een term die verwees naar de gezamenlijke grondeigenaars van de marke .

Het gebied Herfte is ontstaan door het meanderen van de Vecht en het opstuiven van zand- en leemduinen, die de verschillende zandruggen hebben gevormd. Die zandruggen waren de eilandjes waar de eerste jager verzamelaars (Mesolithicum) (middensteentijd), zo’n 8000 tot 5000 v.Chr hun eerste vuurtjes maakten. . Rondom Herfte zijn talrijke prehistorische vuurkuilen ontdekt tijdens archeologisch onderzoek. Herfte zelf is de dans grotendeels ontsprongen, maar gebieden als Wijthmen en Berkum zijn voor nieuwbouwprojecten grondig onderzocht, wat archeologen een laatste kans gaf om sporen uit het verleden vast te leggen .

Als we naar de vegetatie kijken in het vroegste Herfte, zullen berken, zwarte els en wilgen de dominante waterminnende bomen zijn geweest. Eetbare struiken als sleedoorn, braam en gagel zullen er in overvloed zijn geweest, evenals grassen als vlas, biezen en riet, en een rijkdom aan kruiden.

Een van de meest plausibele oorsprongen van de naam Herfte is een verbastering van het Germaanse woord voor “oogst” of van het Proto-Germaanse woord harwja- (vlas). Het Nederlandse woord herfst komt van het Oudgermaanse harbist, dat oogsttijd betekent . De oorspronkelijke betekenis was dus landbouwkundig: een gebied dat in de herfst geoogst werd – mogelijk met nadruk op vlas, een belangrijk gewas dat we ook nu nog kennen als lijnzaad. Deze uitleg past bij het agrarische karakter van de streek en bij de opbouw van de naam die al in de middeleeuwen verbonden was met landgebruik en marke-indeling.

Tot slot is ook het lokale dialect een aanwijzing: in het Zwols wordt Herfte uitgesproken als Ärfte, terwijl het lokale dialect in Herfte en Wijthmen eerder Sallands is dan Zwolls

Zwols woordenboek.pdf

ärfst, zn., herfst.
ärfsttieloze, zn., herfstnarcis.
ärfte, zn (vkw. ärfien), (dop)erwt. Ook:
döpper, döpärfte, döpärte.
Ärfte, zn., Herfte, buurtschap bij Zwolle

Een wandeling door het Herfte van omstreeks het jaar 1300 zou je voeren door een weids, licht glooiend landschap met een lappendeken van akkers, graslanden, houtwallen en moerassige randen. De geur van mest, vochtige aarde en hooiland zou in de lucht hangen. De mensen leefden dicht bij hun land – letterlijk en figuurlijk – en dat was te zien en te ruiken.

Hieronder een verhalende schets van zo’n wandeling:

Een zomerwandeling door Herfte in 1300

De zon staat nog niet hoog aan de hemel als je langs een smalle karrenspoor wandelt, platgetreden door ossenkarren en boerenklompen. Links van je ligt een strook bouwland met rogge die in aren staat, de stengels zacht wuivend in de ochtendwind. Het gewas is geelgoud en dorstig, klaar voor de oogst die binnen enkele weken zal beginnen. Tussen de rogge groeit hier en daar blauwe korenbloem of rode klaproos, een ongewenste maar gedoogde gast.

Achter een lage, gevlochten heg — gevlochten van sleedoorn en meidoorn — ligt een zomerweide. Koeien en schapen grazen loom onder de zachte zon. De weide is doorsneden met slootjes en poelen, waarin kikkergekwaak en libellen zich mengen tot een zomerse symfonie. Het gras is rijk: een mengsel van smeerwortel, weegbree, zuring en bloemen als margrieten en pinksterbloemen. Dit land is belangrijk: nu, in de zomer, levert het hooi voor de winter.

Langs de randen van het veld staan eiken en elzen, afgewisseld met knotwilgen die in de natte stroken langs de Herfter Wetering of een van haar zijtakken groeien. Hier ligt het veen nog ondiep en kleurt de bodem zwart als je erin stapt. Onder je voeten veert de grond.

Je komt een boerderij tegen — met lemen wanden en een rieten dak. De stal is aan het woonhuis vast, de geur van mens en dier mengt zich. Varkens scharrelen in een modderig weitje, kippen pikken tussen de mest en er hangt vis te drogen aan de zijmuur. Een vrouw in een linnen kap zwaait terwijl ze met een houten spade de groentetuin omspit. Erwten, kolen en prei groeien in keurige rijen, samen met wede en misschien wat hennep voor gebruik of handel.

Even verderop zie je een broekbosje: elzenbroek of essenhakhout. Hier wordt hout gewonnen voor gereedschap, brandstof, palen. Soms loop je een visser tegen het lijf, met een net over de schouder en een mand met rivierkreeft en vis. De beken en poelen voeden niet alleen het vee, maar ook de mensen.

Als je je wandeling beëindigt bij het erf zie je een kleine moestuin, wellicht onderhouden door een pachter. Misschien hoor je klokgelui in de verte: Zwolle ligt maar een paar kilometer verderop, maar in de luwte van Herfte lijkt de tijd te vertragen.

Kortom:
Een wandeling door het Herfte van 1300 was een tocht door een levend landschap — agrarisch, vochtig, ambachtelijk en traag. De gewassen waren eenvoudig: rogge, haver, gerst, erwten, vlas. De zomerweiden waren van levensbelang, zowel voor voedsel als voor hooi. Houtwallen, hagen, natte hooilanden en beken bepaalden het ritme van mens en natuur.

Zou het niet geweldig zijn als zo’n wandeling in 2025 weer mogelijk zou kunnen worden waarbij je even helemaal bij kan tanken uit je drukke bestaan in de rust en stilte van het herfte van toen.

Meer verdieping:
Een Kijkje in het Markerecht van Herfte

Verdwenen Regels, Levendige Geschiedenis: Een Kijkje in het Markerecht van Herfte

De geschiedenis ligt soms op de meest onverwachte plekken. Niet alleen in stoffige archieven, maar ook in oude boeken die de structuren van het dagelijks leven van eeuwen geleden blootleggen. Een fascinerend voorbeeld hiervan is te vinden in de publicatie uit 1875 door de Vereniging tot beoefening van Overijssels Recht en Geschiedenis, die diverse ‘Stad-, Dijk- en Markerechten’ bundelde. Eén zo’n document geeft een gedetailleerd inzicht in het ‘Markerecht van Herfte’ – een kijkje in de gemeenschappelijke regels en het bestuur van een marke (een vorm van collectieve landbouwgrond en bosgebied) nabij Zwolle in de 16e en 17e eeuw.

Wat was een Marke?

Voordat we duiken in de specifieke regels van Herfte, is het goed om te weten wat een marke inhield. Een marke was in feite een gemeenschappelijke grond van de bewoners van een bepaald gebied. Deze grond (bos, heide, weide) was eigendom van de ‘erfgenamen’ – families met oude rechten op de marke. Samen beheerden zij deze gronden volgens specifieke regels, de ‘willekeuren’, vaak vastgelegd in een ‘markerecht’. Dit was een vorm van lokaal zelfbestuur, naast de stedelijke en landelijke overheden.

Bestuur en Vergaderingen: De ‘Holtspraak’

Het markerecht van Herfte begint met de basis: wie had het voor het zeggen en hoe werden beslissingen genomen? De ‘gegemeene Erffghenaemen’ (gemeenschappelijke erfgenamen) kwamen jaarlijks bijeen, steevast op de maandag na Beloken Pasen. De bijeenkomst werd aangekondigd en ‘Landtheeren’ (mogelijk de eigenlijke grondbezitters of belangrijke erfgenamen) moesten komen of een ‘stemmijgen man’ (iemand met stemrecht) sturen. Afwezigheid kon beboet worden!

Tijdens deze vergadering, vaak een ‘Holtspraecke’ genoemd (letterlijk: houtspraak, verwijzend naar het beheer van de markebossen), werden de belangrijkste functionarissen gekozen: de Dijckgreeue (dijkgraaf) en de Heemraedt (heemraad). De afgetreden dijkgraaf werd automatisch heemraad, een functie die niet geweigerd mocht worden op straffe van een boete. Deze functionarissen waren cruciaal voor het beheer van land en water.

Opmerkelijk detail: Nieuwe erfgenamen moesten bij hun intrede een ‘Ancker wijns’ (een vat wijn) leveren. In 1625 zien we zelfs Burgemeester Peter Roeloffsen dit doen, evenals een Jan Janssen met zijn schoonvader. En in 1629 werd bij de aanstelling van een nieuwe erfgenaam, Frederik van Ense, zelfs een complete ‘Maltijt’ (maaltijd) georganiseerd ‘omme met den anderen goet sier toe maecken’ – duidelijke tekenen van de sociale aspecten van het markebestuur.

Regels voor Land en Vee

Het grootste deel van het markerecht bestaat uit zeer praktische regels voor het gebruik van de gemeenschappelijke gronden en de akkers (de ‘Esch’):

• De Esch: Wanneer de es beplant was (‘jn vrede is gelacht’), mocht er absoluut geen vee komen. Wie betrapt werd (‘becoert wort’), kreeg een boete van veertien stuivers per beest. ’s Nachts betrapt worden was duurder: een ‘olden Schilt’. Ook het inrijden of stallen van goederen op de es was verboden.
• De Meente (Gemeenschappelijke Grond): Het recht om vee te laten grazen op de meente was strikt geregeld. Er waren regels voor het aantal dieren per ‘waer’ (waardel, een aandeel in de marke). Bijvoorbeeld: zes oude ganzen en twee kuikens per waardel. Kotters (bewoners zonder volledig erfgenaamrecht, maar met eigen rechten/plichten, vaak gerelateerd aan het leveren van arbeid of materieel) mochten drie ganzen houden. Er mochten niet meer dan twaalf varkens en twee zeugen per meier op de meente lopen. Onregelmatig vee (‘ongeschaert’ of ‘uijtheemsche biesten’) werd beboet, soms met een oude schild per beest.
• Hooiland: Hooiland moest in rust blijven (‘jn vrede’) tot mei.
• Varkens: Varkens moesten ‘gekrammet’ zijn (voorzien van een ring door de neus om wroeten te voorkomen) op hooiland en mochten na een bepaalde datum niet meer op de rogge lopen.

De handhaving van deze regels lag bij de ‘gezwoeren’ (beëdigden) en de dijkgraaf. Boetes werden verdeeld, behalve die voor uitheems vee, die volledig naar de gezworenen gingen.

Waterbeheer: Een Constante Zorg

Gezien de ligging in het waterrijke Overijssel, speelde waterbeheer een cruciale rol in het markerecht. De dijken en wateringen moesten jaarlijks geïnspecteerd (‘schouwen’) en onderhouden worden.

• Dijken: Het onderhoud van de ‘Buirdijck’ was ‘buirwerck’ – gemeenschappelijk werk waaraan iedereen met een waardel moest bijdragen, hetzij zelf, hetzij door een volwaardige arbeider te sturen. Kotters met paarden en wagens moesten ook bijdragen. Als een ‘wade’ (een opening of zwakke plek) in een gekeurde dijk brak, moesten de buren die herstellen tot een bepaalde hoogte en breedte, waarna de verantwoordelijke erfgenaam het onderhoud overnam en de buren trakteerde op bier en een Heren Q.
• Wateringen en Zijlen: De wateringen tussen de meente en de ‘Marsch’ (moerasland) moesten op orde worden gehouden. De tekst spreekt ook over specifieke ‘Zijlen’ (waterkeringen of sluizen), zoals de ‘Bonenpots Sijll’. De reparatie van deze zijl was blijkbaar een terugkerend probleem. Interessant is een besluit uit 1616 dat aarde voor reparaties alleen nog uit de gemeenschappelijke grond mocht worden gehaald.
• De Nieuwe Vechte: Het document van 1629 vermeldt een groot probleem: schade veroorzaakt door de ‘Nie Vechte’. De erfgenamen van Herfte wilden dat andere marken (‘Berckman, Wijtman ende Emme’) zouden meebetalen aan een zijl om de monding van de Vecht om hun land te beschermen. Na overleg, helaas, weigerden die andere marken hun bijdrage.

Grondgebruik en Bijzonderheden

Naast de algemene regels waren er specifieke afspraken. Zo mochten eigenaren land laten uitgraven in de Marsch, mits ze anderen hielpen met eventueel ‘weerwerck’. Ook waren er regels voor ‘hutten’ en ‘pollen’ – mogelijk uitgegraven putten of opgeworpen stukken land op de meente. Deze konden blijkbaar een eigen status krijgen, werden gemeten, en er moest soms jaarlijks een vergoeding voor betaald worden, wat tot discussies leidde over eigendom en bewijslast.

De Waardelen en Erven

De basis van de rechten en plichten in de marke lag in de ‘Waertallen’ (waardelen) en ‘Erven’. Herfte had in totaal 15 waardelen, verdeeld over verschillende personen en instanties (zoals ‘Berg Klooster’). Daarnaast waren er 9 ‘Erven’ en 4 ‘Kotters’. De waardelen bepaalden waarschijnlijk het aandeel in de markegronden en de verdeling van kosten (zoals voor de zijl). De Erven en Kotters representeerden mogelijk verschillende soorten bewoners met variërende rechten en plichten.

Een Venster op het Verleden

Het Markerecht van Herfte, opgetekend in de 16e en 17e eeuw, biedt een fascinerend inkijkje in een vorm van lokaal bestuur en gemeenschapsleven die nu verdwenen is. Het laat zien hoe gedetailleerd regels werden opgesteld om het samenleven, het gebruik van gemeenschappelijke middelen en het cruciale waterbeheer te organiseren. Van de verkiezing van bestuurders en de jaarlijkse vergaderingen tot specifieke regels over ganzeneieren, varkensringen en het graven van putten – het document vertelt een verhaal van aanpassing, conflict en samenwerking in een tijd waarin het beheer van land en water direct de overleving bepaalde.

Deze oude regels, die de basis vormden voor het dagelijks leven in Herfte, herinneren ons eraan hoe lokaal bestuur en gemeenschapszin verankerd waren in het beheer van de directe leefomgeving.

Gebaseerd op: Markeregt van Herfte, gepubliceerd in Overijsselsche Stad-, Dijk- en Markeregten. Derde deel. Zevende stuk. Zwolle: De Erven J.J. Tijl, 1875.

Wist je dat Afrika in Herfte ligt?

Om precies te zijn: direct achter het land van boer Aalbers. Het is dat kleine bosje bij de witte windmolens.

Toen de dochters van boer Aalbers nog klein waren, wilden ze graag naar de eindeloze bramenstruiken wandelen, helemaal achter op hun eigen land. Maar hun broer Peter vond dat ze dat niet alleen moesten doen. “Helemaal aan het einde, bij het bosje, begint Afrika,” waarschuwde hij. “Daar zijn leeuwen en tijgers. Daar moet je niet naartoe zonder begeleiding.”

En zo bleef Afrika een mysterieus en spannend gebied, net achter hun achtertuin.

Al in 1990 liepen er landmeters door het weiland voor “de nieuwe weg”. Langs een greppel staat nog altijd een stenen paaltje, een stille getuige van hun werk. Gelukkig kwam het plan nooit van de grond. De snelweg zou op slechts een paar honderd meter van de oude Eierweg naar de spoorbrug lopen.

Eens in de twintig jaar haalt iemand van Rijkswaterstaat het oude plan weer tevoorschijn. Er wordt even over nagedacht, een kostenplaatje opgesteld, en vervolgens verdwijnt het weer in een stoffige lade.

Onlangs dook het plan opnieuw op, dit keer als een van de drie opties voor een ringweg ten oosten van Zwolle. De stad wil, net als de grote steden in het westen, uitbreiden tot aan haar maximale grenzen. Laten we hopen dat iemand een rekensommetje maakt en besluit het plan terug te stoppen in de lade waar het hoort.

Wordt vervolgd.

Fietsend of wandelend door Herfte, Wijthmen en Zalne voel je je in een groene oase. Overal zie je bossen, stroompjes en hoor je vogels die je in de stad niet tegenkomt. Zodra je boven de bomen uitkijkt, besef je pas echt hoe bijzonder en kwetsbaar dit mooie stukje Herfte is.

De gebied uitwerking??? van Herfte 2024-25

Afgelopen week ontvingen we een brief over de gebiedsontwikkeling “Marsweteringlanden” door de gemeente Zwolle en haar pachter, de Golfbaan Zwolle. Na wat verder onderzoek blijkt het project specifiek gericht te zijn op Herfte en Zalné, met ook invloed op omliggende gebieden zoals Wijthmen.

Het volledige document is hier te vinden:
Document Gebiedsontwikkeling Marsweteringlanden.

Tijdens het lezen van de stukken kwamen er steeds meer vragen naar boven. Mijn eerste vragen zijn:

1. Waarom noemen we het niet gewoon “Gebiedsontwikkeling Herfte”? Het project valt namelijk letterlijk binnen Herfte (bron: CBS, Marke Herfte). Wij, als trotse inwoners, voelen ons verbonden met de naam Herfte en zouden het prettig vinden als dit duidelijker naar voren komt in de communicatie.
2. Waarom is er niemand van de omwonenden of een belangenorganisatie betrokken bij de verkenning? Bij andere gebiedsontwikkelingen, zoals de nieuwbouw in Wijthmen-Noord, was dit wel het geval.
3. In de stukken kunnen we lezen dat Gemeente Zwolle de omwonenden wil betrekken bij haar wens om MEER events te organiseren en dat terwijl de omwonenden juist MINDER overlast willen van de events. Met name de muziek events waar meerdere podia door elkaar te horen zijn wordt als extreem naar en zelfs bedreigend ervaren.
   LETOP het gaat hier niet om de muziek stijl en normale events als bevrijdingspop.
4. Daarnaast roept de voorgestelde uitbreiding van de golfbaan ook vragen op.
   De golfbaan is momenteel privéterrein en bewoners mogen er niet vrij wandelen of fietsen. Waarom zouden we niet in een vroeg stadium betrokken worden, zeker gezien de eerdere plannen en discussies rondom de golfbaan? De urgentie van het project lijkt duidelijk uit de agenda; het lijkt haast te laat om nog invloed uit te oefenen.

Gebiedsproces

De opzet van het gebiedsproces (golfclub en gemeente) is als volgt:

Belangrijke vragen

Er verandert mogelijk veel in Herfte, waaronder:

• Dagrecreatie aan de Herfterlaan: Dit zou een een fiets of wandel pad kunnen zijn en nog meer mooie natuur ontwikkeling , maar er is ook een kans op drukke activiteiten met geluidsoverlast. Kortom wat wordt hier bedoelt?
  
• Nieuwbouwplannen: Naast de plannen bij Herfterlaan 16 (Selhorst ) zijn er ook ideeën voor woningbouw op het weiland van Anton Hutten. Over hoeveel huizen hebben we het al 10-16 ?
• Natuurbehoud: Het is onduidelijk of een golfbaan als “natuurgebied” wordt beschouwd, aangezien recreatiedruk juist schadelijk kan zijn voor kwetsbare diersoorten. Wordt dit gecompenseerd, en zo ja, hoe, waar , wanneer en door welke natuurorganisaties?

Dank voor alle vragen tips en opmerkingen, zoals belooft een update :
28-10-2024: Bart v d Vegt gesproken,
Bart is de projectmanager en heeft erg veel aan onze input.
Bart had geen gegevens van plaatslijk belang dus naw: PB en Coen doorgegeven.
Bovenstaande punten besproken en extra benadrukt dat het om ONS Herfte gaat en dat de eerdere golfbaan uitbreiding ook de nodige beroering gaf dus zou het heel nuttig zijn om vroeg, open en eerlijk te communiceren. PB heeft ons cultuurhus “de Elshof” ter beschikking dus boek die en kom vertellen en luisteren wat we wel willen en wat liever niet.
Schrijf je zelf ook in als je zeker wil weten dat jou belang behartigt wordt!

Meer verdieping:
https://golfclubzwolle.edities.nl/golfgeluk/voorjaar2024/11/

In augustus 1986 besloten Jeroen, René, Marcel, Antoine en Tony een groot feest te organiseren om hun afstuderen te vieren. Bernard Eijkelkamp zorgde voor steigerbuizen, waarna timmerman Jeroen een veilige tent constructie bouwde. De locatie was het weitje bij het Eijkelhofje.

De vergunning was zo geregeld: hun ouders, die het een goed idee vonden gaven hun toestemming; dat was toen nog heel gewoon.

Er was nog geen life muziek dat kwam pas bij de volgend versies, er werden plaatjes gedraaid van beroemde bands als Van Halen, Judas Priest, Whitesnake en soort gelijke vrolijke deuntjes.

Dat het een super groot succes was, bewijst het tent feest dat daar op volgde zie: De GrassParty en Fusion of dance feesten …

Was je er bij en herinner je nog details die ik vergeten ben laat het dan vooral weten … samen houden we onzer historie levendig.

Van de week maakte ik een rondje met de vliegende camera om mooie plaatjes te maken van de plekjes uit mijn jeugd. De beheerder was aan het werk de omgeving om kerk en het parochiehuis weer spikke en span te maken. Dus maar even gevraagd of ik wat fotos en filmpjes mocht maken met dit resultaat:

Voor mij als kind was en is het een geweldig gebouw met een bijzondere geschiedenis. Zo stond de klok altijd al stil; soms deed iemand een poging, maar het gebouw gaf duidelijk aan dat hier de tijd geen rol van betekenis speelde. Aan het metselwerk is duidelijk te zien dat het gebouw met vereende kracht is gemaakt door en voor de parochianen. Op school werd het parochieblad gemaakt en aan de verschillende misdienaars uitgereikt ter verspreiding.

Iedere zondag fietsten we langs de kerk op weg naar het zandgat om te zwemmen. Dat leverde weleens jaloerse blikken op bij mijn klasgenoten die strak in pak binnen moesten zitten. Er werd dan ook nooit terug gezwaaid, iets wat uitzonderlijk was want iedereen stak zijn hand op als je elkaar tegenkwam.

De historie van de kerk:
De RK-gemeenschap van Herfte en Wijthmen groeide uit haar jasje en er werd gezocht naar een nieuwe locatie. De toneelgroep SaGeSo uit HWZ heeft daar waarschijnlijk het mooiste en misschien wel natuurgetrouwste verhaal van gemaakt.

Boer Warnar wordt nog genoemd in het leuke toneelstuk van Sa(men)Ge(raapt)Zo(oitje)
https://wijthmen.nl/historieitem/sagezo1984-tekst-40-jaar-wel-van-wee-met-fotos/
Een paar rake zinnen:

Vader: Opoe hef geliek, in Wythmen zelf zijn we met te weinig katholieken, moar doarumme komtHerfte d’r ook bij.
Opoe : Herfte?. Willen zie dat? dat willen zie toch nooit niet?
Vader: As het niet te ver weg is veur ze, dat hef Willem Beltman ezegd en die was er ook bie.
Opoe: Beltman uut Herfte?
Vader: Beltman uut Herfte. Maar Jan Meiberg heeft toen gezegd dat de erven Mulder-Meiberg twee bunder grond beschikbaar willen stellen voor de nieuwe karke ..
Moeder: 2 bunder, zo maar voor niks?
Vader: Zo maar voor niks en da’s ook nog mooi op de grans tussen Herfte en Wythmen, dus Herfte kan tevreden zijn.
Opoe: ze zijn gek (nijdig voortwerkend)
Met de stadsen omgaan, dat ken niet.
Vader: En Jan Meiberg het ook ‘zegd, dat de noodkerk zo lang in zien schure kan, tot de nieuwe kerk klaar is.
Moeder: De noodkerk, in zien schure? en woar mut ie zien koeien dan allemoal stallen?
Vader: Hij wil minder koeien gaan houden: hij het er genoeg van zei ie.
Opoe: (hoofdschuddend) D’r is niet eens een weg, van Herfte uut noar Meiberg.
Ze mutt’n er eerst helemoal om heen en dan weer terug.
Vader : Ook daar is aan gedacht.
Ze willen vanuit Herfte een fietspad aanleggen, dwars door de weilanden naar Meiberg toe naar de Erfgenamenweg, vanaf Vogelzang.
Opoe : Maar dan moeten ze over  ‘t land van Boer Warnar en die is  anders denkende.
Vader : Een anders denkende is niet per se een slecht denkende.

Feitenblad: O.L.V. van Altijddurende Bijstand, Zwolle

• Locatie: Herfte-Wijthmen, Zwolle, Nederland
• Oorspronkelijke Parochie:
  • Herfte: St. Michaël, Zwolle
  • Wijthmen: St. Cyriacus, Hoonhorst
• School: Katholieke basisschool geopend in 1932 voor beide gemeenschappen
• Parochieoprichting: Gestart in 1943 door overbezetting van de Hoonhorst kerk
• Eerste Mis: 22 december 1943 in een tijdelijke kerk
• Bouw:
  • Architect: Theodorus van Wee
  • Vergunning: 1949
  • Ontwerp: Johs. Sluymer
  • Eerste steen gelegd: 24 augustus 1950
  • Voltooid: 1951
• Architectuur:
  • Neo-Romaanse basiliekstijl
  • Kenmerken: Houten overspanningen, kleine rondboogramen, steunberen, geen toren, kleine klok boven het koor
• Renovatie: Nieuw ontwerp voor het priesterkoor door J.H. Postma in 1988

Voor meer informatie, bezoek de geschiedenispagina van O.L.V. van Altijddurende Bijstand.

Dit is een verhaal over de tempelier van Herfte,

We buigen ons over oude kaarten, hier staat het weer … “De Tempel”, Het is bijna niet te lezen als of het verstopt is in de history maar het staat er toch echt. Nu de de plek weten zoeken we verder meer gericht deze keer en eindelijk vinden we een goede kaart …

In het meest noordelijkste puntje van ons buurtschap Herfte staat het toch echt .. “de Tempel “. En langzaam maar zeker vallen de puzzel stukje in elkaar, Waarom heeft Marke Herfte zon mal puntje welke waarde zit daar verstopt om niet even een duidelijke grens te trekken? Na de val van de orde van de Tempeliers vluchtte de overgebleven ridders naar het buitenland. Ze namen hun schatten mee en trokken zich terug op handige plaatsen om daar onopvallend hun wonden te likken.

Deze plek zo langs de Overijsselse vecht ziet er nu wat achteraf uit maar ooit was dit een zeer gunstige handels route immers alle waar werd met boten vervoert.

Bronnen:
De tempeliers in Dalfsen: https://tempelorde.wordpress.com/
http://www.tempelieren.nl/

Tijdslijn van de Tempeliers in Nederland:
volgt:

Soms komen er van die mooie plannen voorbij die de moeite waard zijn om in histories perspectief te plaatsen. Zo ook het idee om een gemeenschap vlag te maken voor onze mooie gehuchtjes.
Voor zon vlag kan je kijken wat ons verbind.
In de strijd tegen het water werd het al duidelijk, onze riviertjes geven ons vruchtbare grond maar ook zorgen bij heftige regen. Die we middels de verschillende gemalen de baas blijven. Herfte in de ban van het water
We hebben een geweldige recreatie plas aan het zand gat overgehouden.
Van Ossel zo hete voor ons de wijthmerplas
Histories gezien zijn onze marken altijd hecht verbonden.
Over marken en grenzen en het CBS
En ook al was je anders denkende toch hielpen we elkaar zodra er hulp gevraagd werd.
Dat werd dan weer duidelijk toen er een kerk gebouwd werd voor Herfte Wijthmen Zalné en de “anders denkende” boer Warner van Anderlo gewoon een kerkpad over zijn land liet lopen.
Een historisch rondje Herfte

De Kerk als gemeenschapshuis, zou dat niet een geweldige stap voorwaarts zijn.
Er worden al gemende diensten gehouden, samen gezongen. Hoe mooi zou het zijn als daar een extra stap gemaakt kan worden. Immers vele kerken om ons heen verliezen hun functie en veranderen in woon paleizen, hoe mooi zou het zijn als de kerkgebouw haar history weet uit te breiden naar een multi functioneel gemeenschapsgebouw ?
Of draaf ik nu door ?

De vlag van Salland is een heel mooi voorbeeld met bijna de zelfde achtergrond:
De vlag bestaat uit een lichtblauwe baan bovenin verwijst naar de lucht, terwijl het geel en groen onderin de akkers en weilanden symboliseren. Het groene driehoekige vlak rechtsboven verwijst naar de Sallandse Heuvelrug voor. De kleurvlakken zijn onderling van elkaar gescheiden door witte lijnen. De horizontale witte lijn stelt daarbij de horizon voor. Rechts op de vlag is een verticale golvende blauwe baan geplaatst welke zowel de letter S van Salland verwijst naar als de rivieren die Salland doorkruisen.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Vlag_van_Salland

Voor het temmen van de Overijsselse vecht was Herfte een natte boel. In de winter liepen de zomerweiden onderwater bij heftige regenval. De meeste landerijen waren dan ook alleen in de zomer te gebruiken.
Na de aanleg van dijken en het recht trekken van sommige delen van de vecht bleef het droog. De natuurlijke water wegen werden kleiner en hier en daar veranderde een beek in een kronkelend slootje.
Door de dijken steeg het water in de vecht, met grote gevolgen voor Berkum en Zwolle immers het hogere water kwam nu verder te stand in. Vandaar dat Berkum een sluisje heeft gekregen.

Na het direct koppelen van de emmertochtsloot , mars wetering en de zalnese beek/ later wetering werd het beheer makkelijker, Herfte is nog een tijdje zijn eigen waterschap geweest en kon zelf haar pijl beheren. In de winter waren we stiekem hulp sluiswachter en draaide de sluis op als we het ijs wilde sparen. Na een paar keer kwam er een een grote ijzeren plaat op.
Vandaag de dag zijn de sluisjes allemaal elektronisch bedienbaar en zijn ze kwajongens proef.

Gemaal Herfte:
Herfte heeft haar eigen gemaal om het water van de Eemertochtsloot af te kunnen voeren naar het Almelose kanaal. Maar dat gemaal kwam er niet zonder slag of stoot.
De een was voor de ander tegen, gelukkig drukte Baron van Voorst tot Voorts het gemaal er doorheen en dat leverde deze mooie eerste steen op met de text die er niet om loog:
In het jaar negentienhonderddertig min een
werd gelegd de eerste steen
nadat veel tegenstand was overwonnen
is met den bouw van dit gemaal begonnen
in een gebied 8000 bunder groot
kwam zoo een eind aan den watersnood
salus Populi Suprema Lex Esto.
“De voorspoed van een volk moet de hoogste wet zijn.”

Maar houden we de voetjes dan nu wel droog? Meestal wel.
Heel soms beleven we de tijden van toen:
27-December-2023
Na een heftige regenval bleek een van twee pompen van het gemaal Herfte defect en steeg het water gestaag en bleek eens te meer hoe belangrijk ons eigen gemaal Herfte is.

Het uitzicht vanuit ons achter terras in Herfte.

Het nieuwe uitzicht vanaf de veranda:

Maar ook in November 1998 steeg het water naar ongekende hoogt:
Foto’s Hanneke Hamer vanaf Boswijck naar Selhorst / golf terrein.
Toen ik haar vroeg of ik de fotos toe mocht voegen aan het verhaal vertelde ze dat ze niet meer op Boswijck woont maar dat de kelder op haar nieuwe plek ook onder water stond … “ik voelde me gelijk thuis” vertelde Hanneke.

Foto;s Janneke Voeten
Overstroming van 1-11-98, ze wilde altijd al aan het water wonen vertelde ze later vrolijk. Oja tip .. sleep de weg gevaren vlonders terug als het water nog hoog is anders krijg je er spijt van 😉

Meer verdieping:

Tijdslijn tot nog toe:

• 1925: Landeigenaren in Zwollerkerspel komen samen om wateroverlast aan te pakken. Besluiten tot oprichting van een waterschap en de bouw van een mogelijk gemaal.
• 1929: Officiële opening van het gemaal door Commissaris der Koningin, de heer Alexander Eppo baron van Voorst tot Voorst.
• 1930: Verkiezing van het definitieve bestuur van het waterschap. Echter, het nieuwe bestuur weigert de verplichtingen van het voorlopige bestuur na te komen.
• 1936: Na geschillen en bemiddeling begint het waterschap effectief te functioneren. Het gemaal wordt opnieuw in gebruik genomen en waterleidingen worden schoongemaakt.
• 1947: Plannen om de activiteiten te hervatten worden opgeschort vanwege bezwaren over kosten.
• 1957: Nederlandse Heide Maatschappij krijgt opdracht om opnieuw plannen voor verbetering op te stellen, maar deze worden als te kostbaar beschouwd.
• 1962: Waterschap Herfte fuseert met vier andere waterschappen tot het waterschap Bezuiden de Vecht.
• 1998: 1 november extreem hoog water door regenval , de oorzaak was een record hoogte aan regenval.
• 2016: Gemaal Herfte valt onder het Waterschap Drents Overijsselse Delta na een fusie van verschillende waterschappen.
• 2023: December extreem hoog water door regenval die het recordjaar die 1998 overtrof. Boven op de extreme regenval kwam een storing met een van de twee pompen die op 2 December 04:00 t/m 26 december 11:30 geen water verzette. Het euvel bleek een defecte koppeling die niet zichtbaar was voor het blote oog en de stroom meters. Het leek alsof hij het deed maar de koppeling slipte en dreef de pomp niet aan.

https://www.zwolleinbeeld.nl/index.php/656-foto-s-van-zwolle/kunstwerken-gemaal-herfte/609-kunstwerken-gemaal-herfte

Op het huidige uiterste noord puntje van Herfte vind je een bijzondere plek. Het eerste wat opvalt is een heuvel in het land en als je dichterbij komt zitten er ramen en deuren in de heuvel.

Het is de “aardwoning” van Maaike en haar gezin. lachend verteld ze dat het ook wel “de molshoop” genoemd wordt. En op zich is dat niet eens een hele rare naam. Immers molshopen vind je in zeer rijke grond met veel leven.
Het is dan ook al 50 jaar de ideale plek om biologische groente te verbouwen.

Maaike is sinds 2018 de biologische groente boerin na dat ze eerst 3 jaar met de vorige eigenaren samen heeft geboerd.

De Kraam:
Fietser stoppen regelmatig voor het kraampje voor lekker seizoen producten zo vers van het land. Als je verzekert wil zijn van eerlijke biologische groeten dan kan je net als 400 andere Zwolse gezinnen een wekelijkse groeten tas afnemen.

Tijdens de open dag van afgelopen zaterdag kregen we een leerzame rondleiding met veel uitleg over de bijzondere tuin. Zo wordt de helft van de tuin benut voor een periode van 3 jaar terwijl de andere helft weer op krachten kan komen voor de volgende periode. Hierdoor heeft ze altijd een sterk en gezonde bodem tijdens de productie periode.

In het midden loopt een strook met fruitbomen. Ooit liep daar ook al een singel maar die is weg gehaald en de grond is vervolgens aangevuld met rare bonkige aarde, niet gebiedseigen. Er valt niet veel te verbouwen maar de fruit en noten boompjes lijken het een prima plek te vinden.

Toen ik een kleine jonge was hielpen we de familie Poppe vaak met het verweiden van de Koeien naar de Hooi weg. Dat was in 1980 nog een doodlopende zandweg. Pas veel later is de hooiweg doorgetrokken tot de dijk. En kan je er fijn fietsen.

Toekomst plannen zijn er genoeg, na de aanleg van zonnepanelen op de kapschuur wordt er gewerkt aan een beregening installatie op eigen zonnestroom. En ook de oude benzine apparaten worden vervangen voor fijne stille accu gereedschap waar mogelijk.
De volgende bus wordt een e-bus ook door dat ze anders in 2027 een probleem heeft met het bevoorraden van de groentewinkels in Zwolle dat tegen die tijd geen vieze busjes meer wil in de binnenstad.

Deze zomer wandelen we regelmatig een rondje met buurtjes en geïnteresseerden. Gewoon om lekker te mijmeren over hoe het ooit was, het is heel verrassend hoeveel je nog weet als je eenmaal rondloopt in de omgeving van je jeugd.

We starten op LandGOEDVoeten, in de zomer is het een oase van rust vlinders en vogels, maar ook de ree, eekhoorn, marter, das en vos laten zich regelmatig vast leggen op de camera.

De wandeling start bij het kerke-paadje, op de plek van het huidige stuwtje was er ooit een houten bruggetje. Die verbond de zandweg van de verschillende boeren families via een klein paadje door de weilanden en gerief bossen van Boer Warner ( Anderlo ) met de noodkerk (RK) in de schuur van Veldwijk ( Meiberg ).

We slaan af en wandelen langs de oude Jozef School, langs de nieuwe boerderij van Klink die verhuisde van wegen de zandplas .

Bij de ijscoboer Holterman proefde we het ijs van weleer in gedachten.

Tegenover familie Kuyt ( Het huisje in het erfgenamebos ) wandelde we om de plas ( Van Ossel zo hete voor ons de wijthmerplas).
Het grappige van de wijthemer plas is dat deze in de marke Herfte ligt maar … niet veel mensen weten dat Wijthmen weldegelijk een eigen zandplas heeft … en heel toepasselijk heet deze dan weer naar de marke er naast Sekdoorn … inderdaad de Sekdoornse plas ligt ook nu nog volgens het CBS in Wijthmen.
Dus we zijn in ieder geval wel heel consequent namen door elkaar te halen.

Aan de andere kant van de plas komen we langs de ontgin weg waar sporen van een Romeinse boerderij gevonden zijn ( jaar 200-300 ) . Dat was niet veel meer dan een vrij gemaakte cirkel waar gewassen geteeld werden een zogenaamde raadakker.

We duiken het bos van Boswijk in via de oude beukenlaan. Daar mag je tegenwoordig genieten van het geweldige park. Het top pronkstuk is een 200 jaar oude Beuk ( ca 1823) . In 2016 heb ik alle dikke bomen van HWZ op gemeten en hun leeftijd bepaald ( omtrek / 2-3cm afhankelijk van de ligging ) Deze beuk heeft nog vele jaren te gaan, zijn wortels zijn sterk en de kroon krijgt nog volop voeding.

Even verderop zien we het eind stadia van oude bomen, ze brokkelen langzaam af.

We wandelen door naar een plek waar je DOOR de Zalnese beek of nu dan emmertocht sloot loopt. We wandelen letterlijk op water niveau door een drijvende betonnen bak.

Via het eerste grote zonnepark van Zwolle zien we aan de overzijde van trein viaduct Sel horst liggen.

We steken over en wandelen door het park van Helmhorst, via het mooie houten brugje komen we bij een verscholen poel waar men vroeger naar toe “kuierde” via de kuierhuislaan om te gaan badderen vertelde Marianne ten Klooster onze lokale gids rond dit gebiedje. Via oude kruipdoor sluipdoor paadjes komen we langs haar ouderlijkhuis ( nee die staat niet op het route kaartje 😉

Via de herfterlaan, komen we langs de plek waar het huisje van Rudolf en Anneke Werner stond. In gedachten gaan we het kerkepad weer op en wandelen over het houtenbruggetje en genieten nog lang na van hoe het ooit was en vaak nog steeds is

Boer Warner wordt nog genoemd in het leuke toneelstuk van Sa(men)Ge(raapt)Zo(oitje)
https://wijthmen.nl/historieitem/sagezo1984-tekst-40-jaar-wel-van-wee-met-fotos/
Een paar rake zinnen:

Vader: Opoe hef geliek, in Wythmen zelf zijn we met te weinig katholieken, moar doarumme komtHerfte d’r ook bij.

Opoe : Herfte?. Willen zie dat? dat willen zie toch nooit niet?

Vader: As het niet te ver weg is veur ze, dat hef Willem Beltman ezegd en die was er ook bie.

Opoe: Beltman uut Herfte?

Vader: Beltman uut Herfte. Maar Jan Meiberg heeft toen gezegd dat de erven Mulder-Meiberg twee bunder grond beschikbaar willen stellen voor de nieuwe karke ..

Moeder: 2 bunder, zo maar voor niks?

Vader: Zo maar voor niks en da’s ook nog mooi op de grans tussen Herfte en Wythmen, dus Herfte kan tevreden zijn.

Opoe: ze zijn gek (nijdig voortwerkend)

Met de stadsen omgaan, dat ken niet.

Vader: En Jan Meiberg het ook ‘zegd, dat de noodkerk zo lang in zien schure kan, tot de nieuwe kerk klaar is.

Moeder: De noodkerk, in zien schure? en woar mut ie zien koeien dan allemoal stallen?

Vader: Hij wil minder koeien gaan houden: hij het er genoeg van zei ie.

Opoe: (hoofdschuddend) D’r is niet eens een weg, van Herfte uut noar Meiberg.

Ze mutt’n er eerst helemoal om heen en dan weer terug.

Vader : Ook daar is aan gedacht.

Ze willen vanuit Herfte een fietspad aanleggen, dwars door de weilanden naar Meiberg toe naar de Erfgenamenweg, vanaf Vogelzang.

Opoe : Maar dan moeten ze over  ‘t land van Boer Warner en die is  anders denkende.

Vader : Een anders denkende is niet per se een slecht denkende.

Jaarlijks wordt ons mooie Herfte, Wijthmen en Zalné opgeschrikt door een donderend geweld van de plas … dan wordt er een dance festival georganiseerd. Een van de eersten was Fusion of Dance. Omwonenden kregen vrij kaarten en het was een indrukwekkend en vrolijk spektakel.
Maag stompende bassen en klagen de oudjes … Buurman Gerard had een plan om te gaan hooien met de oorkappen op. Een andere ging lekker een weekendje fietsen.
Wij de jeugd van toen vonden het geweldig.

Maar wist je dat we zelf de eersten waren, of beter nog de gebroeders Eykelkamp waren de aanstichters. Al in 1987 of was het nu toch 1988 organiseerde ze een gezellig muziek feest aan de plas.

Hans Spijker met zijn band Serpent startte het feest met als na programma de coverband Big Deal … het bier klotste in de bekers en later op de avond bewoog frietkraam van de drank vergunninghouder heftig heen en weer … dat was ook gelijk het einde van zijn medewerking. Ook ons gezang was wat te luid geweest want de gemeente Zwolle gaf voor het volgende jaar geen vergunning meer af.

Op de terug weg mijmerde vriend Nico de hele weg dat we makkelijk over konden zwemmen dat was vast korter … we hebben het maar niet geprobeerd.

Een jaar later werd de GrassParty, zoals de naam ontstaan was door het ontbreken van een vloer in de tent aan de eierweg gehouden. Zeg maar bij de pers bulten van boer Meiberg.

Tony vertelde dat hun aller eerste tent feest 2 jaar eerder was 1985 “de heetste nacht van Herfte” en een pilot was voor hun inspiratie. De tent feesten verplaatste later naar Wijthmen met als vergunning houder “de Mol” .

Op de oude plek aan de plas kwamen vanaf 2008 de dance concerten en ook toen waren er mensen voor en tegen … wij gingen kijken als we kaarten kregen of wandelede met de hele familie naar de plas als er vuurwerk kwam … en vonden het zodra de stilte weer terug keerde best indrukwekkend en leuk voor de jeugd 😉

Als je naar de marke Herfte kijkt zie je een bobbel, na de aanleg van het spoort is die bobbel “verkaveld” … maar hoe liep de noord grens vroeger?
En is deze nog te vinden in het huidige landschap?

En hoe zat dat in heel vroeger is er iets te vinden op oude kaarten ?

Bouwen in het buiten gebied:
Onlangs kwam ik in kranten knipsels tegen over bouwen in het buiten gebied. En een hand geschreven brief van moeder Janneke die aan de gemeente raad van Zwolle uit moest leggen waarom ze dan wel een boerderij wilde stichten in Herfte.

Inderdaad. Moeder Janneke was een boeren dochter en vond het op de bank zitten in Berkum helemaal niets, ze wilde weer dieren om haar heen. Vader Henk had een prima baan bij Philips als uitvinder ( ontwikkelaar ) maar moeder Janneke had niet veel om handen. Het boeren leven lonkte weer en samen maakte ze een plan.
We kopen een paar hectare en we beginnen een kleinschalige boerderij die Janneke alleen kon runnen en Pa aan bij kon dragen.
Maar het was een andere tijd, aleen mannen telde mee en dus werd er maximaal in gezet om de bouw hoe dan ook tegen te houden leek het wel. Er kwamen zelfs “kamer vragen” om die rijke hobby boeren te blokkeren. Maar dan kende je Janneke en Henk nog niet ze trokken alle registers open.

Alle ontwerpen voor het huis en de grote schuur werden afgekeurd, dus kochten we het goed gekeurde ontwerp van Rankenberg zijn architect ( Herfterlaan 24 ) welke eerder wel goed gekeurd was. We hadden 200meter aan de weg kant en mochten gaan bouwen mits op weg hoogte en niet te ver van de weg.

Onze buurtje Annie en Robbie miste 2 meter aan de weg en zouden niet mogen bouwen volgens de gemeente Zwolle, Janneke streek over haar hart en verkocht 2 meter waardoor we een mooie strakke erfgrens kregen.

Op iedere slak werd zout gelegd en het hoofd van de vergunningen nam zijn verlies er slecht op ( ik weet zijn naam maar hou dat voor me ) en fietste regelmatig langs voor inspectie.

Als we als kinderen een boom hut gingen maken stond de man schuimbekkend onder de hut te keffen dat we die af moesten breken. Het was niet aleen tegen ons gericht half Herfte had er last van.

Janneke ging er ludiek mee om, zo wilde ik op mijn 17de uit huis dus kocht ik een oude pemberton caravan. Binnen no time stond de gemeente man op de stoep met de vraag wat die caravan daar moest “nou die is te koop zij Janneke en kost 100 gulden als u nu afrekent komen de jongens hem vanmiddag al brengen”. Met een rood hoofd liep de man weg en heb ik nog een paar jaar van mijn eigen plekje genoten.
De schuur werd goed gebruik voor dieren, kalfjes, ponies, schapen, kippen geiten eigen lijk hebben alle boerderij dieren er wel gelopen op de varkentjes na maar daar had Janneke er al 3 van 😉

Hier probeer ik zoveel mogelijke handige linken te plaatsen die ik tegen kom tijdens mijn zoek tochten door de tijd:

Kaarten en lucht fotos:
https://www.topotijdreis.nl/
https://wmsonly-services.geodataoverijssel.nl/viewer/layer/raster_alleen_wms/Hottinger_kaart_1787
Mooie complete kaarten: https://www.archieven.nl/nl/zoeken?mivast=0&mizig=210&miadt=141&miaet=1&micode=1678&minr=25004913&miview=inv2&milang=nl

Over buitenplaatsen:
https://www.buitenplaatseninnederland.nl/

Meer verdieping:
Op de online website van Overijsel kan je tegenwoordig veel vinden:
https://collectieoverijssel.nl/collectie/beeld-en-geluid/
Hier vind je de kleurrijke grond gebruik kaartjes https://hisgis.nl/projecten/overijssel/
Alle minutenkaartjes vind je hier: https://beeldbank.cultureelerfgoed.nl

Enkele linken werken niet meer google dan op het laatste deel
https://geo.overijssel.nl
https://geoportaaloverijssel.nl
https://gisopenbaar.overijssel.nl
https://buitenlaatseninnederland.nl
https://kasteleninoverijssel.nl
https://landgoedereninoverijssel
https://rijksmonumenten.nl
https://toenen.nu/overijssel/overijssel/marken
https://toenen.nu/nl/overijssel/salland/zwolle/zwollerkerpsel
https://wijthmen.nl

https://www.zwolsehistorischevereniging.nl/

Dit jaar ben ik voor het eerst eens gaan koud persen om een lekkere pure appel en of peren sap te krijgen.

De appels en peren komen zo van de boom, even afspoelen, versnipperen en persen maar.
Het snipperen gaat met een grote shredder ( het groene apparaat op de tafel ) die het ook prima doet aan de boormachine. Het persen gebeurt met een stevige handpers van 10 liter.
Een volle bak fruit levert ongeveer 4-5 liter heerlijk zoet sap op.

Dank aan Froukje van RTVHerfte/Wijthmen