Voor het temmen van de Overijsselse vecht was Herfte een natte boel. In de winter liepen de zomerweiden onderwater bij heftige regenval. De meeste landerijen waren dan ook alleen in de zomer te gebruiken.
Na de aanleg van dijken en het recht trekken van sommige delen van de vecht bleef het droog. De natuurlijke water wegen werden kleiner en hier en daar veranderde een beek in een kronkelend slootje.
Door de dijken steeg het water in de vecht, met grote gevolgen voor Berkum en Zwolle immers het hogere water kwam nu verder te stand in. Vandaar dat Berkum een sluisje heeft gekregen.
Na het direct koppelen van de emmertochtsloot , mars wetering en de zalnese beek/ later wetering werd het beheer makkelijker, Herfte is nog een tijdje zijn eigen waterschap geweest en kon zelf haar pijl beheren. In de winter waren we stiekem hulp sluiswachter en draaide de sluis op als we het ijs wilde sparen. Na een paar keer kwam er een een grote ijzeren plaat op.
Vandaag de dag zijn de sluisjes allemaal elektronisch bedienbaar en zijn ze kwajongens proef.
Gemaal Herfte:
Herfte heeft haar eigen gemaal om het water van de Eemertochtsloot af te kunnen voeren naar het Almelose kanaal. Maar dat gemaal kwam er niet zonder slag of stoot.
De een was voor de ander tegen, gelukkig drukte Baron van Voorst tot Voorts het gemaal er doorheen en dat leverde deze mooie eerste steen op met de text die er niet om loog:
In het jaar negentienhonderddertig min een
werd gelegd de eerste steen
nadat veel tegenstand was overwonnen
is met den bouw van dit gemaal begonnen
in een gebied 8000 bunder groot
kwam zoo een eind aan den watersnood
salus Populi Suprema Lex Esto.
“De voorspoed van een volk moet de hoogste wet zijn.”
Maar houden we de voetjes dan nu wel droog? Meestal wel.
Heel soms beleven we de tijden van toen:
27-December-2023
Na een heftige regenval bleek een van twee pompen van het gemaal Herfte defect en steeg het water gestaag en bleek eens te meer hoe belangrijk ons eigen gemaal Herfte is.
Het uitzicht vanuit ons achter terras in Herfte.
Het nieuwe uitzicht vanaf de veranda:
Maar ook in November 1998 steeg het water naar ongekende hoogt:
Foto’s Hanneke Hamer vanaf Boswijck naar Selhorst / golf terrein.
Toen ik haar vroeg of ik de fotos toe mocht voegen aan het verhaal vertelde ze dat ze niet meer op Boswijck woont maar dat de kelder op haar nieuwe plek ook onder water stond … “ik voelde me gelijk thuis” vertelde Hanneke.
Foto;s Janneke Voeten
Overstroming van 1-11-98, ze wilde altijd al aan het water wonen vertelde ze later vrolijk. Oja tip .. sleep de weg gevaren vlonders terug als het water nog hoog is anders krijg je er spijt van 😉
Meer verdieping:
Tijdslijn tot nog toe:
- 1925: Landeigenaren in Zwollerkerspel komen samen om wateroverlast aan te pakken. Besluiten tot oprichting van een waterschap en de bouw van een mogelijk gemaal.
- 1929: Officiële opening van het gemaal door Commissaris der Koningin, de heer Alexander Eppo baron van Voorst tot Voorst.
- 1930: Verkiezing van het definitieve bestuur van het waterschap. Echter, het nieuwe bestuur weigert de verplichtingen van het voorlopige bestuur na te komen.
- 1936: Na geschillen en bemiddeling begint het waterschap effectief te functioneren. Het gemaal wordt opnieuw in gebruik genomen en waterleidingen worden schoongemaakt.
- 1947: Plannen om de activiteiten te hervatten worden opgeschort vanwege bezwaren over kosten.
- 1957: Nederlandse Heide Maatschappij krijgt opdracht om opnieuw plannen voor verbetering op te stellen, maar deze worden als te kostbaar beschouwd.
- 1962: Waterschap Herfte fuseert met vier andere waterschappen tot het waterschap Bezuiden de Vecht.
- 1998: 1 november extreem hoog water door regenval , de oorzaak was een record hoogte aan regenval.
- 2016: Gemaal Herfte valt onder het Waterschap Drents Overijsselse Delta na een fusie van verschillende waterschappen.
- 2023: December extreem hoog water door regenval die het recordjaar die 1998 overtrof. Boven op de extreme regenval kwam een storing met een van de twee pompen die op 2 December 04:00 t/m 26 december 11:30 geen water verzette. Het euvel bleek een defecte koppeling die niet zichtbaar was voor het blote oog en de stroom meters. Het leek alsof hij het deed maar de koppeling slipte en dreef de pomp niet aan.
