Het belang van de mensen die in een gebied wonen moet de hoogste macht zijn.

Op de steen bij het gemaal herfte staat het er al. In Herfte is dat geen spreuk, maar praktijk. Daarom drie lessen die we nú kunnen toepassen — op Vechtpoort en op de plannen rond de golfbaan.

Les 1 — Herfte is een drooggemalen polder

Het landschap hier is geen blanco bouwkavel maar een watermachine die door bewoners zelf is opgebouwd. Ze groeven sloten, hielden ze open en — met forse tegenwerking van de toenmalige gemeente — legden ze een eigen gemaal aan. Dat gemaal houdt het gebied droog met twee elektrische pompen. Valt er één uit, dan verandert de polder in korte tijd in één grote watervlakte met wat hogere zandruggen ertussen.

Gevolg voor Vechtpoort: 3.000 woningen in een drooggemalen polder betekent water en grondwater verdringen. Hoe meer je verhardt, hoe meer druk je zet op de resterende retentie én op de bestaande watergangen richting stadsgracht — die nu al vaak tot de rand gevuld is. Dat is geen oplossing, dat is het probleem verplaatsen.

Wat dan wel?
• Behandel Herfte als wat het is een natuurRIJK retentiegebied: vasthouden–bergen–pas dán afvoeren.
• Als er iets bijkomt: hydraulisch neutraal bouwen (1-op-1 bufferen, geen piekafvoer naar het stelsel).
• Leg een vaste natuurlijke watercorridor vast van polder naar Vecht, met ruimte om buiten de oevers te treden.

Les 2 — Het belang van bewoners is het hoogste goed

De praktijk voelt anders. In 1973 moest je het onmogelijke doen voor “een huisje erbij”. Woningsplitsen is sindsdien structureel lastig. Vaak hoor je jarenlang “kan niet”, tot de oude bewoners vertrekken — en dan verschijnt er ineens een riante villa op exact dezelfde plek. Grote partijen lijken makkelijker te bouwen op grasland dan bewoners die een kind een woonplek gunnen, een boerderij willen splitsen of een schuur willen herbestemmen. Dat wringt.

Wat dan wel?
• Heldere, voorspelbare erf-regels voor splitsen, mantelzorg en opvolging — als beleid, niet als uitzondering.
• Snelle route voor kleine, logische toevoegingen op erven die het landschap niet schaden.
• Eén loket waar bewoners terechtkunnen vóórdat ze vastlopen in regels die voor ontwikkelaars wél buigzaam blijken.

Les 3 — Golfbaan: welkom, maar geen villabouw als betaalmodel

De golfbaan is een prettige buur en de extra natuurwaarde is winst. Maar als uitbreiding wordt “gefinancierd” door grote villa’s toe te laten, schuift de woningdruk alsnog dit kwetsbare gebied in — terwijl bewoners zélf amper ruimte krijgen voor kleine, logische woonoplossingen. Dat is merkwaardig en oneerlijk.

Wat dan wel?
• Versterk de baan en natuur zonder woonclaim: natuurbeheer, publiekstoegankelijke paden, waterberging.
• Richt een gebiedsfonds in (club + gemeente + waterschap) dat investeert in natuur en water, níet in villabouw.
• Zelfde spelregels voor iedereen: geen shortcut voor externe villa-projecten, wél ruimte voor lokale, kleinschalige plannen.

⸻

De rode lijn

Herfte is een polder die door bewoners is drooggelegd en draaiend wordt gehouden. Zet je daar massaal woningen neer, dan dwing je het water en de problemen de stad in. Geef daarom de watermachine de ruimte, behandel bewoners als hoogste belang, en laat natuur- en recreatieverbetering geen achterdeur zijn voor luxe woningbouw.

Laten we die drie lessen nú toepassen op Vechtpoort en de golfbaan. Dan doen we eer aan de steen — en aan iedereen die hier woont en werkt.

Meer verdieping:
Herfte in de ban van het water