Vechtpoort 1, Buyten van Wijthmen, Gebied ontwikkeling Herfte Marswetering Landen — al deze ontwikkelingen vormen schakels in het veranderende buitengebied rond Herfte. Hier ligt de kans om niet alleen woningen te bouwen, maar óók het landschap sterker, mooier en toekomstbestendiger te maken.

Zelf fiets ik ’s avonds vaak nog een uurtje. Dan draai ik regelmatig even Selhorst op, langs de houtwallen en oude sporen van het boerenland. Genieten van wat er nog is, beseffend dat hier straks zo’n veertig procent meer woningen kunnen staan. Minder ruimte voor wat ooit was. Ik noem het lummelen. Ogenschijnlijk doelloos rondfietsen. Maar juist daar — in die kleine tochtjes — ontstaan mijn mijmeringen. Ideeën over hoe het misschien óók kan.

Hier mijn mijmeringen over hoe het ook anders kan:

Marswetering Landen: klein plan, groot voorbeeld

Herfte — juni 2025

Op het historische erf Selhorst, te Herfte, wonen we tegenwoordig met zes gezinnen. Eeuwenlang was dit een boerengemeenschap, met akkers, houtwallen en de slingerende Herfterwetering op een steenworp afstand. Maar ook hier beweegt de tijd verder.

Grondeigenaar is een groep weldoeners die de golfclub Zwolle willen helpen Stugz en bezit een paar hectare weiland op Selhorst. Er ligt een concreet plan: een deel van de grond inzetten voor uitbreiding van de naastgelegen Golfbaan Zwolle, en op het overige deel drie vrijstaande woningen realiseren. Een kleinschalige ontwikkeling op het oog. Maar wie iets verder kijkt, ziet al snel bredere mogelijkheden ontstaan.

Slimme combinaties

De gemeente Zwolle bezit zelf ook gronden in de directe omgeving waar wél grootschalige woningbouw mogelijk is, zoals in het nabijgelegen project Vechtpoort 1.

Door deze ruimtelijke puzzel op een slimme manier in te richten, kunnen we verschillende doelen tegelijk bereiken. Denk aan:

• bouwen waarbij de natuur wordt meegenomen (natuur inclusief bouwen),
• Sporadisch bouwen op eigen erf ( Huisje erbij – wens en werkelijkheid )
• het vasthouden van water om overlast te voorkomen (retentie),
• het verbeteren van landbouwgrond,
• het creëren van leefomgeving voor dieren,
• en het bieden van ruimte voor recreatie.

Zo ontstaat een toekomstbestendig landschap waarin mens en natuur elkaar versterken.

Een concreet stappenplan:

• Stugz stelt een deel van zijn hectares beschikbaar voor uitbreiding van de golfbaan.
• Stugz behoudt ruimte voor drie woningen, maar op een alternatieve locatie binnen Vechtpoort 1.
• De gemeente Zwolle ruilt een mooie grond positie met Stugz zodat Jansen vastgoed een mooie pilot kan maken op vechtpoort 1 om deze 3 villa’s een toonbeeld van natuur inclusief bouwen te maken.
• De parkeerplaats van de Wijthmenerplas en de wieler-/skeelerbaan en MOGELIJK in de winter een opgespoten ijsbaan wordt deels verplaatst richting het parkeerterrein van de golfbaan.
• In het vrijgekomen gebied ontstaat ruimte voor meer dag recreatie, natuur compensatie, retentie immers onze wijthemerplas is ook een enorme bak met water. Wellicht is het doelloze bosje bij de prachtige waterpasage onder het spoort een mooie plek voor een permanent hondenlos loop gebied voor Zwolle.

Zo ontstaat er ruimte voor een kleinschalige ontwikkeling die tegelijk een groter belang dient: behoud van erfgoed, versterking van recreatie, versterking van natuur, en het zorgvuldig inpassen van woningbouw.

Financiële onderlegger

Ook kleine projecten genereren door de hoge vastgoedprijzen aanzienlijke omzet. Hier een vergelijking:

Kansen voor Herfte en Zwolle

Vechtpoort 1, Buyten van Wijthmen, Marswetering Landen — al deze ontwikkelingen vormen schakels in het veranderende buitengebied rond Herfte. Hier ligt de kans om niet alleen woningen te bouwen, maar óók het landschap sterker, mooier en toekomstbestendiger te maken.

Het begint met goed kijken. En een beetje lummelen helpt altijd.

Adriaan Voeten
Onderzoeker voor HerfteNatuurlijk

Ter ondersteuning hebben we een poll gehouden onder de actieve leden van HerfteNatuurlijk, hier uit blijkt dat 100% van de stemmers tegen het bouwen op Selhorst is met als doel “geld genereren “.

Poll: interesse in een extra huisje op eigen erf

We vroegen:
Wat is je mening over de mogelijkheid om een extra – dus kleine – woning op eigen erf te plaatsen?

Er waren zes antwoordopties:
• Nee, geen belangstelling voor een huisje erbij
• Nee, de huidige regels voor oudere woningen zijn prima
• Ja, ik wil graag een kleine woning zetten zodat de kinderen op ons erf kunnen
• Ja, ik wil graag dat mijn kinderen hier kunnen logeren in hun eigen logeer- of vakantiehuis
• Anders, namelijk…

De stemverdeling laat niets aan het toeval over:
• 6 stemmen voor: “Ja, ik wil graag dat mijn kinderen hier kunnen logeren in hun eigen logeer- of vakantiehuis”
• 3 stemmen voor: “Ja, ik wil graag een kleine woning zetten zodat de kinderen in ons huis kunnen” (dus: om later te kunnen wisselen van woning)
• 1 stem voor: “Nee, geen belangstelling voor een huisje erbij” – in dit geval is er net een grote B&B bij gebouwd.

• 1 Het veld “Anders, namelijk” werd ingevuld met de opmerking “Heb al een klein huisje bij de kinderen, heel fijn om zo te kunnen wonen” met precies diezelfde wens: Ja, ik wil graag een kleine woning zetten zodat de kinderen op ons erf kunnen. Daarmee valt ook die stem feitelijk onder de grootste categorieen.

Opvallend is dat er geen stemmen kwamen op de optie “Nee, de huidige regels voor oudere woningen zijn prima” – een duidelijk signaal dat er behoefte is aan meer flexibiliteit en maatwerk in het buitengebied.

Daarnaast kwam er nog een goede vraag binnen:

“Wat als je geen kinderen (meer) hebt – kan het dan ook voor familie of vrienden?”
Een terechte opmerking. De behoefte aan een extra huisje blijkt niet alleen te draaien om kinderen, maar ook om andere vormen van nabijheid en zorgzaamheid: een broer, een vriendin, een hulpbehoevende ouder of gewoon een fijne logeerplek voor wie dichtbij je staat.

⸻

En kan dat zomaar?

In een pilot op Zalkerdijk 26 in het buitengebied van Zwolle werd precies dat onderzocht:
Hoe kun je een erf herontwikkelen op een duurzame en toekomstbestendige manier, mét behoud van het landelijke karakter?

Hier de belangrijkste inzichten uit de eindrapportage:

Wat mag wél:
• Herontwikkeling van het erf
Mogelijk, mits zorgvuldig gepland en uitgevoerd.
• Woningbouw
Binnen de kaders van het bestemmingsplan en met goede landschappelijke inpassing.
• Duurzame maatregelen
Circulaire bouwmethoden en duurzame energieoplossingen worden aangemoedigd.

Wat mag (nog) niet:
• Grootschalige of niet-passende bebouwing
Die afbreuk doet aan het landelijke karakter is niet toegestaan.
• Afwijken van het bestemmingsplan zonder toestemming
Mag alleen na overleg met de gemeente.
• Negatieve impact op het landschap
Ontwikkelingen die het open landschap aantasten zijn uitgesloten.

⸻

Samenvattend

De pilot in Zalk leverde waardevolle inzichten op voor toekomstige erfontwikkelingen in het buitengebied van Zwolle.
Belangrijke kernpunten:
• Maatwerk per locatie
• Betrokkenheid van bewoners en omwonenden
• Behoud van het landschap als leidend principe

En uit de poll blijkt: de wens leeft. Een extra huisje op het erf is geen wild idee, maar een serieus alternatief voor mantelzorg, gezinsuitbreiding, logeren of samen ouder worden – met familie, vrienden of wie je ook dichtbij wilt laten wonen.

meer verdieping:
Pilot Zalk (h2)
https://zwolle.bestuurlijkeinformatie.nl/Agenda/Index/76c180d3-fd70-496b-bac1-6b9f9fd96b55

Eerst het landschap. Dan pas de huizen.

In 2025 is het zover: de stad Zwolle breidt uit. Niet zomaar een uitbreiding, maar een flinke stap richting het noorden. Vlak naast Herfte en Berkum verrijst een nieuwe stadswijk, voorlopig aangeduid als Vechtpoort 1. Tussen de 2.000 en 3.000 woningen, hoogstwaarschijnlijk gebouwd in groene clusters, deels opgenomen in het landschap.

Maar hoe dat eruit gaat zien – daar is nog veel in beweging. En juist nu, op dit kantelpunt tussen denken en doen, is er ruimte voor een ander voorstel.

Een voorstel dat het klassieke bouwen eens flink op z’n kop zet.

Het klassieke bouwen: van weiland naar wijk, van groen naar grijs

We kennen het patroon. Een open stuk cultuurlandschap wordt bestempeld als bouwlocatie. De graafmachines komen, de bestaande structuur verdwijnt, en er ontstaat een overzichtelijk bouwveld. Dan begint het rekenen, schuiven, tekenen en vooral: wachten.

Er wordt jarenlang vergaderd over geld, fasering, rendement, wie wat verdient en wie waarvoor verantwoordelijk is.

En pas aan het eind… komt het groen. Een boom hier, een berm daar. Netjes in vakjes, precies op de tekening. Maar het leeft nog niet. Het ruikt nog naar zand.

Draai het eens om: eerst het landschap, dan de wijk

Wat als we het radicaal anders doen bij Vechtpoort 1?

Wat als we beginnen met het groene fundament? Niet de huizen, niet de straten – maar de bossen, singels, houtwallen, paden. Wat als we nu alvast jonge bomen planten – geen dure laanbomen, maar sterke, betaalbare soorten. Wat als we nu al de ruigte toelaten, het landschap laten wortelen, laten groeien.

Vijf jaar voorsprong. Tien misschien. Tegen de tijd dat de huizen komen, staat het landschap er al. Volwassen, levendig, vol karakter.

Een plek met randen en rafels, met beschutting en ruimte. Waar het roodborstje eerder is dan de eerste bewoner.

En dan: bouw mee met het leven

Maar we kunnen nog een stap verder gaan. Laten we ook het bouwen zelf omdraaien.

Waarom zouden kavels van 400 m² meteen volgebouwd moeten worden met huizen van 8 ton? De meeste jonge mensen hebben daar het geld niet voor – maar misschien wél voor de grond. En misschien wél voor een tiny house in de achtertuin.

Begin klein. Begin licht. Laat iemand er starten, een leven opbouwen, wortelen. En als de tijd daar is – een kind, een nieuwe fase – laat dan dat grote huis verrijzen. Laat het tiny house verhuizen naar de achterkant van het perceel. Of laat de generaties het omdraaien: kind voorin, ouder achterin.

Maak kavels tijdloos en meegroeiend. Richt het landschap zo in dat het ruimte laat voor verandering, zonder telkens opnieuw te hoeven graven, schuiven, bouwen.

Dus: keer het om, geef het tijd

• Begin met bomen. Laat ze wortelen vóór de eerste fundering.
• Bouw in lagen. Laat het landschap en de gemeenschap gelijktijdig groeien.
• Maak ruimte voor verandering. Niet alles hoeft in jaar één af te zijn.
• Denk in generaties, niet in projecten.

Vechtpoort 1 kan veel worden: een nieuwe wijk, een verzameling huizen, een uitbreiding van Zwolle. Maar het zou ook iets nieuws kunnen zijn:
een landschap dat mensen verwelkomt – en niet overschrijft.

Landgoed Herfte, mei 2025
Een voorstel voor een wijk die niet begint met bouwen, maar met wortelen.

Adriaan Voeten
onderzoeker voor HerfteNatuurlijk

Hint doe de natuur toer !!

Ergens tussen de Vecht en Zwolle ligt een bijzonder stukje Nederland. Een plek met een eigen karakter, een eigen geschiedenis en — helaas — een wildgroei aan projectnamen. Want wie snapt er nog waar je bent als je hoort over “Herontwikkeling Golfbaan en Marswetering Landen”, Retentie gebied “Vechtpoort 2” of “Stadspark Vechtrand”? Je voelt de verwarring al bij het uitspreken.

De naamverwarring van Herfte

Als betrokken bewonersgroep keken we ernaar met enige verbazing. Waarom zoveel verschillende namen voor projecten die allemaal binnen hetzelfde gebied vallen? Waarom niet gewoon duidelijk en herkenbaar? Daarom besloten we: dit kan anders.

We hielden een poll. We verzamelden voorstellen. En ja, er kwamen pareltjes voorbij.

• Herfte Valley – mijn persoonlijke favoriet 😉
• Landschap Herfte Wetering
• Buitengebied Herfte
• Landschap Herfte

Maar uiteindelijk was er één naam die met kop en schouders boven de rest uitstak: Herfte

Simpel. Krachtig. Herkenbaar.

Van versnippering naar eenheid

Of het nu gaat om een landschapsontwikkeling, een waterretentiegebied of een nieuw park — het heet gewoon Herfte.

• Geen “Vechtpoort 2”, maar Waterretentiegebied Herfte
• Geen “Gebiedsontwikkeling Golfbaan en Marswetering Landen”, maar Landschapsontwikkeling Herfte
• Geen “Park Vechtrand”, maar gewoon onderdeel van het landschap Herfte

Want wat hier gebeurt, gaat niet over abstracte projecten of marketingnamen. Het gaat over een leefomgeving die gegroeid is vanuit gemeenschap, vanuit geschiedenis, vanuit zorg voor elkaar.

Een rijke geschiedenis

Herfte kent een lange geschiedenis die teruggaat tot de 3e eeuw na Christus. Archeologische vondsten, zoals een waterput en potscherven, wijzen op vroege bewoning en landbouwactiviteiten. Deze nederzetting had zelfs contacten met het Romeinse Rijk, wat blijkt uit gevonden voorwerpen uit die tijd .

In de 20e eeuw speelde Herfte een rol in de regionale infrastructuur. Tussen 1903 en 1941 was er een stopplaats aan de spoorlijn Zwolle – Stadskanaal, bekend als Herfte-Veldhoek . Daarnaast werd in 1929 het gemaal van het waterschap Herfte officieel geopend om wateroverlast in de regio aan te pakken .

Geen stadspark, maar een levend landschap

Herfte is geen stadspark. Het begon ooit als een boerennederzetting. Met een paar huizen langs een Eikenlaan. Mensen die elkaar kennen, naar elkaar omkijken. Als een kind een woning nodig had, kwam er een huisje bij. Niet omdat het moest, maar omdat het paste. In de gemeenschap, in het landschap.

En ja, er is een afspraak met de provincie dat we de omgeving niet mogen “verrommelen” . Maar als je deze plek écht begrijpt, dan zie je: het bouwen van een huisje er bij hier geen verrommeling is. Het ís het landschap. Dat is Herfte.

Tot slot

Dus laten we het eenvoudig houden. Geen gefragmenteerde namen die afstand scheppen. Geen projectjargon waar niemand zich in herkent. Noem het gewoon wat het is.

Herfte.

Dat is meer dan een naam. Het is een plek. Een verhaal. Een gemeenschap.

Adriaan Voeten
Onderzoeker voor Herfte Natuurlijk

Een van de grote ergernissen was jarenlang de absurde kakofonie bij de Wijthmenerplas, waar meerdere podia elkaar probeerden te overstemmen. Veel mensen vonden dit al jaren storend. Er is zelfs geprocedeerd tot aan de Hoge Raad, maar zonder succes wat het het aantal events aangaat. Bezwaar­maker Eko Huisman geeft aan dat er wel degelijk grote verschillen zijn gemaakt met de meetmethode. Eerdaags heeft hij een evaluatie met de wethouder; andere deelnemers van HerfteNatuurlijk zijn welkom om mee te praten (pb Eko).

Namens HerfteNatuurlijk, inmiddels gesteund door meer dan 100 omwonende , hebben we duidelijk gemaakt wat het probleem voor ons als omwonenden is.

Dit hebben we gedaan via onze website, in brieven en tijdens gesprekken, overal waar men naar ons wilde luisteren.

En dat heeft zijn vruchten afgeworpen! Daar waar je vroeger elkaar niet kon verstaan en de muziek niet kon herkennen , was het geluid nu herkenbaar, maar op een normaal aangenaam volume. De kopjes bleven gewoon op tafel staan en een paar ganzen maakten zelfs meer geluid dan de muziek, bijvoorbeeld ter hoogte van de golfbaan, waar de buitensport gewoon doorging.

Wat reacties uit de buurt:

• “Zeker goed te doen, we gaan straks zelf nog even feestvieren op het terrein,” vertelde een amazone.
• “Niets gehoord, was top!”
• “De wind staat van ons af” (kracht 1), ik ben even op de fiets gaan luisteren of het van de wind luider was, maar daar was het nog zachter.”
• “Ik ben niet op het terrein geweest, maar heb wel een mooie foto gemaakt van het reuzenrad. Prima te doen!”
• “Volgens mij is het vanmiddag pas zegt een buurvouw op dag 2, dag 1 was haar geheel ontgaan”

Al met al was dit een prima evenement, helemaal in lijn met wat wij Herfternaren als initiatiefnemers van deze events voor ogen hadden.

Aldus het Ruimtelijk Toekomstperspectief Ons Zwolle van Overmorgen April 2025

Woningen op Vechtpoort 1, Vechtpoort 2 blijft retentiegebied
(Volgens het Ruimtelijk Toekomstperspectief Ons Zwolle van Overmorgen, april 2025)

Dat er woningen komen in het gebied tussen Berkum en het spoor richting Meppel is geen verrassing meer. De afgelopen jaren zijn de bosschages al verwijderd en wordt er gewerkt aan het voorkeursrecht voor de gemeente.

In het plan staat ook hoe deze nieuwe wijk ontsloten zal worden:

(pagina 58)
“De ontsluiting van een grootschalige woningbouwontwikkeling in Vechtpoort 1 voor de auto kan niet volledig lopen via het bestaande wegennet. Dat geeft problemen in Oosterenk en Berkum. We zetten in op een nieuwe extra wijkontsluitingsweg voor Vechtpoort 1 naar de Ceintuurbaan en de Hessenweg/N340.”

Al met al lijken de plannen voor ons Herfte Natuurlijk gunstig uit te pakken. We blijven het volgen!

Hier beschrijven we wat er allemaal te vinden is tussen Boschwijk en Selhorst

Wat is er nog te vinden van het landschap van 1823:

Welke flora en fauna zijn er in de afgelopen 80 jaar waargenomen rond dit gebied:

Als hier gestaan had meedenksessie gebiedsuitwerking: Marswetering landen was het aanzienlijk minder druk geweest.

De eerste feedback was “grote opkomst”
Maarten de Vries vatte het eerste deel van de avond samen met zijn geniale tekeningen:

De ochtend erna kwamen de gesprekken op gang in onze HerfteNatuurlijk-appgroep.

“Ik heb niets nieuws gehoord.”
“Ik hoop dat er ondertussen meer bereikt is, want drie maanden geleden hoorden we in de raad precies hetzelfde.”
“Volgens mij waren we er vooral voor het vinkje ‘inspraak’.”

De echte vragen kwamen nauwelijks aan bod:

• Waarom een camping?
• Hoe zit het nu echt met die snelweg door Herfte?

En natuurlijk klonken de bekende frustraties:
“Zwolle doet maar wat.”
“Er wordt toch niet naar ons geluisterd.”
Sommigen zeiden zelfs:
“Jij en ik maken het misschien net niet meer mee, maar onze kleinkinderen wel. Straks zijn we gewoon een stadspark van Zwolle.”

Kortom, na deze ‘meedenksessie’ bleef het nog lang onrustig.

Het positieve? De aandachtspunten zijn in ieder geval kraakhelder:
👉 Communiceren is méér dan een vinkje

Oh, en over de naamgeving: dat was geen bewuste keuze. Maar als je als projectmanager niet uit Zwolle komt en even op Google Maps kijkt, zie je ergens “Marsweteringlanden” staan. Terwijl iedereen die het gebied kent, weet dat het eigenlijk Herfte Natuurlijk is – de laatste ongerepte, groene parel van Zwolle.

1. Verkeer & veiligheid (13)
   • Wegen veiliger maken voor wandelaars en fietsers.
   • Herfte is de groene long van Zwolle en omgeving.
   • Minder sluipverkeer, meer ruimte voor:
     • Fietsers (ook jonge en oude fietsers).
     • Scootmobielen.
     • Wandelaars, inclusief hondenbezitters.
2. Communicatie (12)
   Hoe verbeteren we de communicatie met de Gemeente, hoe zorgen we er voor dat Herfte zichtbaar is en blijft als gesprek partner.
   Terugplaatsen van gebiedsborden van Herfte-Natuurlijk.
3. Natuurherstel en landschap (11)
   • Terugbrengen van oude bosschages en coulisselandschap.
   • Hoofddoel: hoogbouw afdekken en de natuurlijke uitstraling van Herfte behouden
4. Geluidsoverlast bij evenementen (11)
   • Samen optrekken tegen evenementen met extreme geluidsniveaus.
   • Positief voorbeeld: The Grass Party (één podium, normaal volume).
   • Niet tegen gezellige evenementen zoals Bevrijdingspop en Kingdance.
   • Wel tegen:
     • Het negeren van wettelijke geluidsnormen.
     • De “wall of noise” waarbij recreanten & bewoners worden geconfronteerd met een onherkenbare kakofonie.
5. Wandel- en fietspad door het golfterrein (9)
   • Toegang voor alle Zwollenaren, niet alleen golfers.
   • Als 1500+ golfers er veilig kunnen wandelen, moet dat ook kunnen voor anderen.
   • Mogelijke route langs het restaurant van de golfclub.
6. Ruimte voor woning Inbreiding (8)
   • Meer mogelijkheden voor bewoners om een kavel te splitsen.
   • Minder belemmeringen voor het bijplaatsen van een woning.
   • De gemeente Zwolle hanteert als uitgangspunt dat op ieder groot erf een extra woning geplaatst mag worden.
7. Permanent losloopgebied voor honden (4)
   • Creëren van een vast gebied waar honden vrij kunnen lopen.

Deze lijst wordt regelmatig geüpdatet en gesorteerd naar de uitkomst van de poll tussen de actieve deelnemers in de HerfteNatuurlijk/app

Herfte is een buurtschap met een lange geschiedenis die teruggaat tot de prehistorie. Archeologische vondsten, zoals sporen van jager-verzamelaars en raatakkers uit de Romeinse tijd, bevestigen dit.

De eerste boeren vestigden zich op de rivierduinen en bewerkten de zomerweiden langs de Overijsselse Vecht. Al vroeg zorgden we voor ons eigen waterbeheer en richtten we het Herfter waterschap op. Waterretentie speelde toen al een grote rol: niet te droog en niet te nat, precies zoals het nodig was.

Onze bossen werden slim beheerd door middel van hakhoutkap. Hierdoor werden de bomen niet volledig gekapt, maar herhaaldelijk geoogst door ze aan de grond af te knotten. Dit heeft geleid tot ecologisch waardevolle bossen, die vandaag de dag nog steeds terug te vinden zijn in het huidige coulisselandschap. Dit draagt bij aan het natuurlijke en rustgevende karakter van Herfte.

Herfte is een geliefde recreatieplek. Jaarlijks bezoeken meer dan 300.000 mensen de Wijthmenerplas, die – ondanks de naam – gewoon in Herfte ligt, wandelen en fietsen er talloze mensen op een van de vele paden.

Daarnaast heeft Herfte altijd een sociale rol vervuld. In de oorlog was Herfte een handels plaats voor de illegaliteit.
Vroeger vingen we ‘bleekneusjes’ op, en later vonden kinderen die extra hulp nodig hadden hier een plek bij de buitenschool / Ambelt.
Ook is Herfte een bekend knooppunt voor het spoor, want iedere NS’er kent knooppunt Herfte dat nu een slimme flyover/under geworden is van bijna 1 miljard euro.

Verder hebben we een skeelerbaan, een natuur inclusieve golfbaan, en een karakteristieke lintbebouwing waarin buren elkaar kennen en naar elkaar omkijken.

Samen met Wijthmen en Zalne vormen we een hechte gemeenschap die trots is op ons eiland van ruste en stilte in een toch al zo hectische wereld.

Kunnen we de bordjes ‘Herfte’ terugkrijgen?

Steeds vaker krijgen we de vraag: “Kunnen we de gebiedsaanduiding ‘Herfte’ terugkrijgen?”. Buurgemeenten hebben dit namelijk ook, en het is niet alleen leuk, maar ook leerzaam om deze aanduidingen te zien wanneer je door het gebied fietst.

Als we kijken naar de huidige kaarten van het gebied Herfte, zoals deze bekend zijn bij de gemeente en het CBS, dan zouden de bordjes op de juiste locaties geplaatst kunnen worden.

Zwolle, 5 januari 2025

Geachte raadsleden van de gemeente Zwolle,

Middels deze brief willen wij, bewoners en grondeigenaren van Herfte, onze betrokkenheid tonen bij de ontwikkeling van het gebied dat door de “Gebiedsuitwerking Marsweteringlanden (zone golfclub Zwolle/Wijthmenerplas)” wordt beïnvloed.
Wij zijn het volledig eens met het standpunt dat dit mooie stukje van Zwolle bij uitstek geschikt is om als “uitloopgebied” dan wel recreatiegebied voor de Zwollenaren te fungeren, zoals in de raadsvergadering dd. 09-12-2024 door alle partijen meermaals en nadrukkelijk onderstreept werd.
Als bewoners en directe belanghebbenden die 365 dagen per jaar in dit gebied wonen en werken, zijn wij graag bereid om mee te denken om eventuele toekomstige plannen vorm te geven. Ons uitgangspunt daarbij is dat wij willen werken aan oplossingen die de belangen van alle betrokkenen in ogenschouw nemen.

Als eerste aanzet willen wij hierbij graag alvast een aantal punten onder de aandacht van de raad brengen, die wat ons betreft in de planvorming meegenomen zouden moeten worden:

1. Toegankelijkheid van de golfbaan
Bij de oorspronkelijke ontwikkeling van de golfbaan was een open en toegankelijk karakter een belangrijke en toegezegde voorwaarde. De huidige situatie is echter duidelijk voor verbetering vatbaar. Hoewel het fietspad veel wordt gebruikt, ontsluit het slechts een klein deel van de golfbaan. Dit kan en moet beter, zeker gezien de ambitie om het gebied te ontwikkelen als uitloopgebied voor alle Zwollenaren.
Daarnaast zijn wij voorstander van het centraal plaatsen van enkele toiletvoorzieningen voor bezoekers van de golfbaan zodat zij niet hun behoefte hoeven te doen in de openbare groene ruimte buiten de golfbaan.

2. Evenementen bij de Wijthmenerplas
De bewoners van het gebied, en omwonenden van de Wijthmenerplas, ervaren veel overlast van grootschalige lawaaiige evenementen bij de Wijthmenerplas. Daarnaast zijn wij van mening dat dit soort evenementen niet passen in een kwetsbare groene long met bijvoorbeeld reeën en dassen. Wij staan open voor meer kleinschalige (onversterkte) evenementen, maar dit mag niet leiden tot nog meer overlast voor bewoners en kwetsbare natuur.

3. “Inbreiding”
Ten aanzien van woningbouw in het gebied constateren wij een aantal tegenstrijdigheden. Aan de ene kant wordt er gesproken over “noodzakelijke” verdere uitbreiding van de nieuwbouw in Wijthmen en recent verworven landbouwgrond, gelieerd aan de golfclub, te bestemmen voor kavels in het topsegment. Aan de andere kant pleiten de huidige bewoners er al jaren voor om kleinschalige nieuwbouwprojecten op eigen grond mogelijk te maken (erfdeling). Dit past bij de geschiedenis van Herfte, waar met behoud van het karakter van landelijk gebied door “inbreiding” een hechte gemeenschap is ontstaan. Als variant op het thema “een straatje erbij” stellen we voor “een woning erbij”. Op deze manier kan er woonruimte worden gecreëerd voor mensen die hier zijn opgegroeid en vertrouwd zijn met het leven in een agrarisch gebied. Daarbij kan de kwaliteit van de bestaande erven versterkt worden.
Wij stellen derhalve voor de regels dus ook voor huidige bewoners aan te passen.

4. Mogelijke aanleg van een camping en/of vakantiehuisjes
Als bewoners van het gebied zien wij geen enkele gegronde reden om een deel van het gebied op te offeren aan de aanleg van een camping of vakantiepark met huisjes.

• Ten eerste heeft de golfclub zelfs na de aankoop van de landbouwpercelen al te weinig ruimte om uit te breiden. Er moet zelfs nog agrarische grond bijgekocht worden.
• Ten tweede, en misschien nog wel relevanter: Bij de justificatie van het ontwikkelingsproject wordt steeds als argumentatie gebruikt dat het vooral ten goede moet komen aan het groeiend aantal inwoners van de stad Zwolle. Dit werkt echter verdere verstedelijking van een van de mooiste stukjes natuur en buitengebied van Zwolle in de hand. Wij zien geen enkel positief effect voor deze inwoners, integendeel. Dit gaat leiden tot een hogere verkeersdruk in het gebied, legt beslag op toch al steeds schaarser wordende open en groene ruimte en voegt niets toe voor de Zwollenaren en de bewoners van het buitengebied.

5. Hondenlosloopgebied
Tussen 1 oktober en 1 april is het gebied van de Wijthmenerplas opengesteld voor wandelaars met honden, waarbij de honden niet aan de lijn gehouden hoeven worden. Hiervan wordt bijzonder veel gebruik gemaakt door inwoners van Zwolle, die hun auto bij de Wijthmenerplas parkeren, en de lokale bewoners. Wij pleiten ervoor om in de plannen een flink stuk omheind gebied op te nemen waar het hele jaar door gewandeld kan worden met loslopende honden. Het is duidelijk dat hier veel behoefte aan is door zowel inwoners van de stad Zwolle als van het buitengebied.

6. Verkeersdruk
Toenemende verkeersdruk is nu al een probleem in het gebied. De ontsluitingswegen worden intensief gebruikt voor lokaal verkeer, landbouwverkeer en recreatie (fietsers, wandelaars, motoren). Dit neemt alleen maar verder toe met realisatie van de bouwplannen in Wijthmen en het stimuleren van het gebied als recreatie- en uitloopgebied. Wij verzoeken de raad om bij de plannen bij voorkeur deze wegen zo veel mogelijk te ontlasten qua extra verkeersdruk, en waar nodig veiligheidsverhogende maatregelen te nemen.

7. Plan Ceintuurbaan / Ringstad/ Water retentiegebied
Het verbaast ons dat er nu wordt gesproken over invulling van dit gebied alsof het een op zichzelf staand plan betreft. Zoals u weet spelen er echter nog veel meer zaken, zoals de ontwikkelingen rondom de Ceintuurbaan (met eventueel nieuw aan te leggen rondweg…), de keuze voor verdere bebouwing (Ringstad?) en niet te vergeten het feit dat dit gebied als waterretentiegebied belangrijk is om ervoor te zorgen dat de inwoners van Zwolle hun voeten droog houden. Al deze plannen hebben een enorme impact op het gebied waarover wij het nu hebben. Wij zijn er voorstander van om deze aspecten in samenhang met elkaar te onderzoeken.

Tenslotte hebben wij nog een aanvullend punt dat wat ons betreft direct aangepakt kan worden en waarop we niet hoeven te wachten tot een volledig plan is uitgewerkt:

Valkenbergweg
De Valkenbergweg, die enige tijd geleden geheel geasfalteerd is, wordt steeds meer gebruikt als sluiproute door doorgaand verkeer en niet-bestemmingsverkeer. Dit levert gevaarlijke situaties op voor fietsers en wandelaars. Wij zien dit met de toenemende bebouwing van Wijthmen alleen maar verder toenemen. Er zijn oplossingen voorhanden om autoverkeer tegen te houden terwijl plaatselijk landbouwverkeer toch toegang heeft.

Afsluitend willen wij nogmaals benadrukken dat wij begrijpen dat er goed nagedacht moet worden over verdere ontwikkeling van dit gebied. Wat ons betreft een van de mooiste en laatste stukjes echt buitengebied van Zwolle. Een gebied waar Zwolle trots op mag zijn en dat we met elkaar met zorg moeten verder ontwikkelen
Wij zijn graag bereid ons steentje daaraan bij te dragen.

Voor aanvullende informatie zijn wij uiteraard beschikbaar.

Namens Herfte Natuurlijk,
Hans Hoogstraat
Adriaan Voeten
Jan Bouke Hoogstraat
Miriam Kuyt
Ellen Hutten en Karin Hutten
Zubeyde Karakis en Marc Collet
Rob Moritz
Ines Hutten en Richard Schokker
Cora en Eric Kloosterziel

Herfte Natuurlijk wordt actief ondersteund door onderstaande betrokken buren:

click hier voor de Actuele lijst betrokken buren

1. Toegankelijkheid van de golfbaan
   Probleem: De huidige toegankelijkheid van de golfbaan voldoet niet aan de oorspronkelijke belofte van een open en toegankelijk karakter. Het fietspad ontsluit slechts een klein deel van het gebied.
   Oplossing: Verbetering van de toegankelijkheid, zodat het gebied een uitloopgebied kan worden voor alle inwoners van Zwolle.
2. Water opslag:
   Probleem: De weilanden waar de uitbreiding van de golfbaan is gepland, lopen regelmatig onder bij heftige regenval en staan letterlijk blank. Het is een belangrijk retentiegebied om de stad Zwolle droog te houden.
   Oplossing: De lage delen van de golfbaan worden aangesloten op het huidige dras-plasgebied en blijven een belangrijke waterberging.
3. Overlast door evenementen bij de Wijthmenerplas
   Probleem: Omwonenden ervaren veel overlast door grootschalige, lawaaiige evenementen.
   Oplossing: Kleinschalige evenementen toestaan die geen extra overlast veroorzaken.
4. Vrijwillige medewerking van bewoners
   Standpunt: bewoners willen vooraf betrokken zijn bij de gebiedsvisie, de huidige werk wijze van achteraf informeren zijn onwenselijk en ook niet nodig en druist in tegen belofte van gem Zwolle
   Toelichting: Er moet rekening worden gehouden met de belangen van bewoners en hun eigendom, omdat zij permanent in het gebied wonen en werken.
5. Nieuwbouw op eigen grond
   Standpunt: bewoners die al jaren vragen om een erft te splitsen krijgen een kort en duidelijk NEE te horen ook al wonen de kinderen al jaren in bij hun ouders.
   Probleem: Het plan om landbouwgrond, gelieerd aan de golfclub, nu wel te bestemmen voor luxe kavels roept vragen op.
   Oplossing: Mogelijkheden voor kleinschalige nieuwbouw, erfsplitsen bieden, gericht op inbreiding en het behoud van de lokale gemeenschap.
6. Aanleg van een camping met vakantiehuisjes al dan niet bij de golfbaan,
   Bezwaren:
   Een camping of vakantiepark draagt niet bij aan het welzijn van Zwollenaren of omwonenden.
   Het leidt tot hogere verkeersdruk, beslag op schaarse groene ruimte en geen meerwaarde voor het gebied.
   
   Aanvullende aandachtspunten
   Verkeersmaatregelen: Beperking van doorgaand verkeer en niet-bestemmingsverkeer op de Valkenbergweg.
   Vergroten verkeersveiligheid op de Herfterlaan, Erfgenamenweg en overige drukke sluipverkeersroutes.
   Milieuprobleem: Verplaatsing van de stinkende vuilstortplaats van de golfbaan.
   Toiletvoorzieningen: Realisatie van toiletten centraal op de golfbaan, zodat de golfers niet in het bos hoeven te poepen.
   Behoud van het landelijke karakter: Voorkomen van verkeersdruk en behoud van de groene en open ruimte.

Afgelopen nacht hebben we met 10 omwonenden met groeiende verbazing mee geluister naar onze gemeente raad Zwolle . De vergadering was bedoelt voor het afhameren van een langzaam aangroeiende verzameling projecten in ons woon werk en leef gebied. Zonder dat er met de omwonenden overlegd is.

Voor de fans van terug kijken is hier het hele debat te volgen:
https://zwolle.bestuurlijkeinformatie.nl/Agenda/Index/eccaf7be-21f7-4dcd-9c3d-4a406e7cb19b

Omwonenden hebben zich verenigt is een klankboord groep, HerfteNatuurlijk.nl
( op dit moment 10 direct aanwonenden, land eigenaren, vertegenwoordiging van Ons Belang HWZ )

Verslag: Gemeenteraad Discussie golfbaan, camping, water, etc over de toekomst van Herfte, Wijthmen en Zalné

1. Standpunten van partijen

Swolwacht en PvdD: Waren de enigen die specifiek de namen van Herfte, Wijthmen en Zalné, uitspraken de rest had het over en abstract stukje groen van Zwolle.
Sommige partijen had het regelmatig over de inclusieve toegankelijkheid van het golf terrein zodat wij stellig het idee kregen dat ze er nooit geweest zijn. Ieder pad van de golfbaan kenmerkt zich door een bordje verbodentoegang. Het oude fietspad / wandelpad over het door beton rot geteisterde brugje is zeker geen reclame voor een open en toegankelijke club.

Groene long en sponswerking:
Alle partijen erkenden het belang van de groene long-functie van het gebied.
Het belang van de sponswerking (wateropvang en -afvoer) werd breed onderkend.
Er waren verschillende benaderingen: sommige partijen wilden wachten op plannen van de provincie en het waterschap, terwijl anderen vertrouwen hadden dat dit goed wordt uitgewerkt in de vervolgfase.

2. Niet-natuurlijke aanpassingen

Golfbaan:
De golfbaan gaf aan te willen uitbreiden vanwege een verwachte toename in leden, ondanks eerdere magere jaren.
Mogelijke uitbreidingslocaties: het land van Anton Hutten en de grond van de boer tegenover de ingang van de golfbaan. Een logische aansluiting van de landen is een voorwaarde.

Vakantiehuisjes:
Er werd een plan genoemd voor de bouw van 50 tot 200 vakantiehuisjes aan de plas ?
Er werd ook plan genoemd voor een wielerbaan maar ook dat bleef vaag .

3. Meer woonruimte
   Woningbouw:
   Meer woningen 3-10 ten gunste van de financiering van de golfbaan.
   Er werd gesproken over het splitsen van kavels het zogenaamde erfsplitsen om meer woningen te creëren.
   Er is een plan genoemd voor de bouw van woningen ten noorden van Herfte, met waterafvoer naar de Vecht om de stad Zwolle te ontzien.
4. Gebrek aan inspraak
   Het werd duidelijk dat er in ruim 2,5 jaar tijd geen serieuze poging is gedaan om omwonenden actief te betrekken bij de plannen. Dit terwijl er genoeg kansen liggen om samen te werken:

Omwonenden pleiten voor meer groene fiets- en wandelpaden door het gebied van de golfbaan.
Meer drasplasgebieden voor een betere sponswerking.

5. Zorgen en ideeën vanuit de gemeenschap

Zorgen:
Haalbaarheid van een golfclub in natte gebieden: wat gebeurt er als de club failliet gaat of jongeren liever op fatbikes rijden dan golfen?
Woningbouw: Er is al jaren een actieve tegenwerking van de gemeente bij erfsplitsen voor burgers, dus als het niet alleen bij woorden blijft maar er ook daden komen voor woningspitsen is dat zeer welkom.

Conclusie
Het gebied Herfte, Wijthmen en Zalné staat voor grote veranderingen. Hoewel de groene functie en waterbeheer breed worden erkend, is er nog veel onduidelijkheid over concrete plannen en draagvlak. Omwonenden willen meer betrokken worden en hebben waardevolle ideeën die zowel natuur als recreatie versterken.