Woensdagavond kwamen we met meer dan honderd Herftenaren bij elkaar. De zaal zat vol, de bar ook, en er stonden zelfs mensen langs de randen. De betrokkenheid was groot, dat geeft energie.
Toch bleef er na afloop ook een gevoel hangen van gemiste kansen. Er werden mooie kaarten en plaatjes getoond, maar voor wie niet dagelijks met stedenbouwkundige tekeningen werkt, was het lastig te volgen. En erger: veel informatie bereiken we alleen via WOO-verzoeken, niet via een toegankelijk projectarchief. Dat maakt het moeilijk om écht mee te denken.
En laat dat nou precies zijn wat we willen: meedenken. Niet alleen kritiek leveren, maar ook kansen aandragen. Daarom zetten we hieronder vijf openingen op een rij waarmee we denken dat dit proces veel sterker kan worden.
1. Projectarchief – transparantie als basis
Een projectarchief lijkt een detail, maar het is de sleutel tot vertrouwen. Eén centrale plek – bijvoorbeeld gekoppeld aan de gemeentepagina Gebiedsontwikkeling Herfte – waar verslagen, presentaties en besluiten terug te vinden zijn. Geen documenten uit de WOO vuilnisbak vissen, maar gewoon duidelijk en openbaar.
2. Bouw voort op bestaand onderzoek én actuele monitoring
Zwolle hoeft niet opnieuw het wiel uit te vinden. Het Cultuurhistorisch–landschappelijk onderzoek Herfte, Wijthmen, Veldhoek van Schouten (2019) biedt een prachtige basis. Het is grondig en zorgvuldig opgesteld, maar inmiddels wel toe aan een update. De natuur heeft immers niet stilgestaan: de otter is terug, de dassenpopulatie bloeit, en ook soorten als ringslang, boommarter, hermelijn en laten zich zien.
Daarbij kan gebruik worden gemaakt van bestaande bronnen zoals Waarneming.nl en de data van vogel-luisterstations, die waardevolle informatie geven over biodiversiteit en veranderingen in de natuur. Zo kan beleid niet alleen gebaseerd zijn op oude informatie , maar ook op wat er nú daadwerkelijk leeft en groeit in onze omgeving.
3. Meer dan gras of bomen
Landschapsarchitecten tekenen vaak alleen gras of bomen. Maar juist de struikenlaag maakt het landschap levendig. Denk aan sleedoorn (waar de sleedoornpage van afhankelijk is), meidoorn, kornoelje en gagel. Gagel hoort bij de streekgeschiedenis – het werd vroeger gebruikt om bier te brouwen. Herfte zonder gagel? Onbestaanbaar. Door dit soort soorten terug te brengen, versterken we zowel de natuur als de cultuurhistorie.
4. Verkeersveiligheid: al twintig jaar genegeerd
Op de Herfterlaan wordt al meer meer dan twintig jaar gevaarlijk hard gereden. Bewoners voelen zich onveilig en maken zich zorgen over fietsers, kinderen en recreanten. In een gemeentememo staat letterlijk: “Dat heeft voor ons geen prioriteit.” Dat voelt als een klap in het gezicht. Als we nieuwe plannen maken, laten we dan verkeersveiligheid eindelijk wél prioriteit geven.
5. Wonen: van standaard “nee” naar kansen
Voor bewoners is het antwoord op bouwplannen meestal “nee”. een (logeer) woning voor naasten, een B&B of een huisje voor een kind op eigen erf? Nauwelijks bespreekbaar. Tegelijkertijd worden voor “weldoeners” ineens luxe villa’s mogelijk gemaakt om een golfbaan te financieren. Dat voelt oneerlijk.
Waarom niet ruimte bieden aan kleinschalige woonoplossingen die juist aansluiten bij de traditie van Herfte als eeuwenoud gehucht? Andere gemeenten in Overijssel experimenteren er al succesvol mee.
Conclusie: samen vooruit
Herfte is niet tegen verandering. Integendeel: we zien kansen om ons gebied groener, veiliger en leefbaarder te maken. Maar dan wel met openheid, respect voor cultuurhistorie en oog voor bewoners.
Een projectarchief, een update van het cultuurhistorisch onderzoek, actuele monitoring via o.a. Waarneming.nl, meer biodiversiteit, échte aandacht voor verkeer en eerlijke kansen voor kleinschalig wonen – dát zijn de stappen waarmee we samen vooruit kunnen.
Adriaan Voeten
Onderzoeker voor HerfteNatuurlijk.nl